ایران باستان
کوروش بزرگ در شاهنامه فردوسی
با توجه به پژوهشهای شاهنامه پژوهان و منابع تاریخی میتوان گفت کیخسرو در شاهنامه بیشترین آمیختگی را با کوروش بزرگ دارد. بخشهای زیادی از شاهنامه حاصل آمیختگی تاریخ و اساطیر است. با این حال داستانهای شبیه به هخامنشیان در شاهنامه دیده میشوند (به ویژه در قالب داستانهای کیانیان). این در حالی است که ابوریحان بیرونی در یک جدول از یکسانی کوروش و کیخسرو میگوید.
پرچم های ایران از آغاز تا کنون
از آنجایی که ایران کشوری تاریخی با پیشینه قابل توجه است، درفشها و پرچمهای گوناگونی را در طول تاریخ داشته است. با این حال درفش کاویانی مشهور ترین درفش ایران در طول تاریخ بوده است و همواره در فرهنگ ایرانی جایگاه والایی داشته است. حتی تا به امروز برای ایرانیان و ایرانی فرهنگان نماد آزادی و آزادگی است.
شادباش نوروز
چه جشن با شکوهی است این جشن بهار که پس از گذشت هزاران سال همچنان با شکوهی درخور در میان مردمان جا دارد. یکی از کهنترین جشنهای ایرانی و شاید کهنترین جشن این سرزمین که ریشه در زیست بوم ما دارد و در هر دورهای هماهنگ با اندیشهها و آیینهای همان دوره در میان مردم جای داشته است.
دین کوروش بزرگ چه بود؟
نظرات گوناگونی درباره دین کوروش بزرگ مطرح شده اما شواهد مهمی از زرتشتی بودن او در دسترس است. با این حال توجه به نمادهای سایر ادیان بخشی از جهانبینی مذهبی هخامنشیان بوده است و زرتشت نقش مهمی در شکل گیری این جهانبینی داشته است. از این رو هخامنشیان به دنبال تحمیل نمادهای بومی خود به دیگر ملل نبودند. در متن استوانه کوروش بزرگ میتوان پیوند باورهای کوروش بزرگ به آیین زرتشتی را مشاهده کرد.
سیب، سپندارمذ، دلدادگان
ایزد سپندارمذ در اندیشههای باستانی، نگهبان زمین و بانوان پارسا و همسر دوست بوده است و شگفت آنکه میوهای مانند سیب که ساختاری گرد دارد نمادی از سپندارمذ (نگهبان زمین) شده است. جدا از جستار زمین و سپندارمذ، شاید آنچه برای ما چشمگیر باشد، همانندی سیب به نماد دلدادگی است. سیب در فرهنگ ایرانی با سپندارمذ پیوند دارد و روز دلدادگان ایرانی برداشتی شایسته از جشن باستانی سپندارمذگان میباشد.
شادباش سپندارمذگان، روز عشق و هفته دلدادگان
شادباش جشن سپندارمذگان (روز عشق ایرانی): پنجم اسفند، جشن سپندارمذگان و روز عشقهای پاک است. سپندارمذگان از جشنهای باستانی ایرانی است که در گرامیداشت عشق پاک میان زن و شوهر برگزار میشود.
سپندارمذگان، ۲۹ بهمن یا ۵ اسفند؟
جشن سپندارمذگان پیوسته با اسپند ماه (اسفند) است. این روز در ۵ اسپند ماه (سپندارمذ روز از سپندارمذ ماه) گاهشماری ایرانی جای دارد. ولی اگر بخواهیم بر اساس گاهشماری یزدگردی جشن بگیریم، برابر با ۲۹ بهمن گاهشماری کنونی میشود. پیشنهاد ما این است که از ۲۹ بهمن تا ۵ اسپند به بهانه سپندارمذگان شاد باشیم.
سازندگان پاسارگاد و تخت جمشید چه کسانی بودند؟
برخلاف آن چیزی که مخالفان هخامنشیان تبلیغ میکنند و میگویند که همه هنر و معماری هخامنشیان از بیگانگان گرفته شده، ولی واقعیت خلاف آن است. تردیدی نیست که اقوام ایرانی بیشترین نقش را در ساختن پارسه (تخت جمشید) داشتند هرچند از توانمندی اقوام غیر ایرانی ساکن در شاهنشاهی بزرگ هخامنشی هم بهره بردهاند. الهام گیری از معماریهای مختلف رایج در شاهنشاهی، معماری ویژهای را پدید آورد که البته نمایانگر احترام به هنر اقوام گوناگون است.
بررسی تاریخی داستان استر و جشن پوریم یهودیان
داستان استر که در منابع یهودیان آمده را میتوان از افسانههای تاریخی دانست و داستانهای تحریف شده از آن که در ایران رواج پیدا کرده پایه و اساس ندارد. قطعا رویکرد افراطی به داستان استر پذیرفتنی نیست؛ جه از جانب یهودیان افراطی و چه از جانب یهودستیزان باشد. در این نوشتار سعی میکنیم جدا از هیاهویی که درباره داستان استر وجود دارد، این داستان را از نظر تاریخی بررسی کنیم و درباره ریشههای این داستان سخن بگوییم.
به بهانه هفتم آبان، روز کوروش بزرگ
هفتم آبان روز ورود صلح جویانه کوروش بزرگ به شهر باستانی بابل است که در اسناد معتبر بابلی این روز به ثبت رسیده است. بر اساس یک سند باستانی که «رویدادنامه نبونئید» نام گرفته است، روز هفتم آبان، کوروش بزرگ پس از ورود به شهر بابل، با استقبال با شکوه مردم بابل روبرو شد. بنابراین این روز به عنوان روز بزرگداشت کوروش مطرح شد و با استقبال ایران دوستان و دوستداران کوروش بزرگ همراه است.
سخنان کوروش بزرگ با منبع
سخنان کوروش که از استوانه کوروش گزینش شدهاند را میتوان از سخنان معتبر کوروش بزرگ دانست. آن مواردی که در کتیبهها و اسناد بابلی هم آمدهاند، از مطالب معتبر محسوب میشوند. اما آنچیزی که بیشتر از جنبههای تاریخی ما را بر آن داشت تا این همه این سخنان را گسترش دهیم جنبههای ادبی و اخلاقی این سخنان است.
مرد خوشنام تاریخ
آنچه درباره کوروش بزرگ، جالب مینماید همسخنی و اشتراک منابع تاریخی درباره نیک سیرتی وی میباشد. منابع تاریخی درباره کمتر پادشاهی چنین شرایطی دارند؛ آن هم منابعی که توسط اقوام و ملل گوناگون نگارش یافته اند. این در حالی است که آثار باستانی به جا مانده از دوره باستان، چهرهای مثبت از کورش ترسیم میکنند.
جشن مهرگان
روزگاری اینجا سرزمین مهر بود ولی افسوس... جشن مهرگان یکی از یادگارهای ارزشمند دوران باستان است و تا حد نوروز در میان ایرانیان ارزش داشته است. جشن مهرگان مانند نوروز در هر دورهای متناسب با اندیشهها و آیینهای همان دوره در میان مردم جای داشته است. از همین رو گفتهها، داستانها و پندارهای فراوانی درباره آن وجود دارد.
پردیسها و چهارباغها در ایران باستان
پردیسها و چهارباغها از بزرگترین ابداعات ایرانیان است که ریشه در دوران هخامنشیان دارد و تاثیرات شگرفی در باغسازیهای شرق و غرب دنیا گذاشته است. چنین مینماید پردیسهای هخامنشیان و کوروش بزرگ بر دیدگاه بشر به بهشت تاثیر گذاشت تا جایی که بهشت در اساطیر اقوام گوناگون مانند پردیسهای ایرانی ترسیم شده است.
داستان انوشیروان دادگر و مرد کفشگر
شواهد گوناگون نشان میدهد که آموختن خواندن و نوشتار برای عموم مردم آزاد بوده است. در آن داستان انوشیروان صرفا اجازه نمیدهد که فرزند یک کفشگر ثروتمند پس از پول زیادی که به شاهنشاه میدهد، در طبقه دبیران قرار گیرد. دبیران در روزگار ساسانی حساس ترین و رازمند ترین کارها را بر عهده داشتند... کار کفشگر بیشتر به رشوه دادن شباهت داشت.
مجلس در ایران باستان
شاید مفهومی که ما به نام مجلس میشناسیم به صورت رسمی در دوران اشکانی وارد حکومتهای ایرانی شد. گرچه در دوران هخامنشی پادشاهان با مشاوران خود مشورت میکردند و مجمع بزرگان بسیار با اهمیت بوده است، اما به نظر میآید در دوران اشکانی نقش مجلسها بسیار پر رنگ تر شد و در بسیاری از موارد حرف آخر را مجلس میزد.
سیزده به در نحس نیست و به یهودیان ربطی ندارد
سیزده به در نه نحس است و نه ربطی به یهودیان دارد. پوریم و داستان استر که البته افسانهای بیش نیست (حتی دانشنامه جهانی یهود هم اعتراف کرده) و دلایل زیادی برای رد آن وجود دارد اساسا با آنچه افراطیهای داخل ایران میگویند تفاوت آشکار دارد.
نوروز، یادگار جمشید
چنین جشن فرخ از آن روزگار، به ما ماند از آن خسروان یادگار... در بسیاری از منابع تاریخی و ادبی ما به شکل یک پادشاه ترسیم و داستانهای دلکشی هم درباره نوروز گفته شده است. در آثارالباقیه ابوریحان بیرونی و شاهنامه فردوسی و کتابهای دیگر، نوروز را به جمشید نسبت دادهاند.
پیروزی شیر بر گاو، نماد آغاز بهار
نقش برجستههایی مانند نبرد شیر و گاو در مکانهای مهم پارسه (تخت جمشید) ترسیم شده، نشان دهنده آیین ایرانی آغاز بهار و نوروز است. برداشتهای اختر شناسی و پیوند این نقش با نوروز بسیار قابل توجه است چرا که یادآور پیکرهای آسمانی (صور فلکی) شیر و گاو میباشد.
سپندارمذگان جشن زن و شوهری
سپندارمذگان با مناسبتهای مشابه تفاوتهایی دارد به طوری که این جشن ایرانی به صورت ویژه با روابط زن و شوهر ارتباط دارد. همانطور که اشاره شد سپندارمذ نگهبان زنان همسر دوست و پارسا است. در سپندارمذگان نگاه ویژه یه زنان متاهل وجود دارد و در این روز شوهر باید توجه ویژه به همسرش داشته باشد. بنابراین سپندارمذگان را باید جشن زن و شوهری نامید.
شادباش جشن سده
جشن سده از جشنهای بزرگ ایرانی بوده است که همانند نوروز و مهرگان سخنان فراوانی درباره آن گفتهاند. مشهورترین داستانی که درباره سده گفتهاند، پیدایش آتش توسط هوشنگ است. جشن سده را میتوان جشن پیروزی نور بر تاریکی دانست که در فرهنگ ایرانی بارها به آن توجه شده است.
دانشمندان ایران باستان
چندی است که برخی در اظهاراتی نادرست میگویند ایران پیش از اسلام اصلا دانشمند نداشته است!!! این اظهارات عجیب است چرا که اگر به منابع پس از اسلام نگاه کنیم، دانشمندان ایران باستان، نماد خردورزی و دانشمندی بودهاند؛ از جمله بزرگمهر و برزویه که فراوان از آنها یاد شده است.
نشانهای ماندگار در ایران
در این نوشتار نگاهی میکنیم به نشانهایی که در تاریخ و تمدن ایران ماندگاری داشتند و از دوران باستان تا کنون بسیار مشهور هستند: گردونه مهر، فَروَهَر، سرو، اختر کاویان ...
چرا سردمداران شوروی از کوروش بزرگ تنفر داشتند؟
در قرون معاصر برخی با تحریف منابع تلاش کردند کوروش را بدنام کنند که البته موفق نبودند. در بررسی ریشههای این کوروشستیزیها نقش شوروی سابق و گروههای داخل ایران که وابسته به شوروی بودند بسیار پررنگ است. سردمداران شوروی از تاریخ باستانی ایران و کوروش بزرگ متنفر بودند و دستگاه تبلیغاتی گستردهای برای تخریب تاریخ باستانی ایران توسط رفقای خود در داخل ایران راه انداختند.
پایان ستمگری آستیاگ
کوروش بزرگ در هنگامه نارضایتی عمومی از آستیاگ، یک قیام مردمی علیه آستیاگ را شروع کرد و در نهایت با پیوستن ارتش ماد به کوروش بزرگ، پادشاه ستمگر سرنگون شد. پادشاهی ایرانی ماد با شاهی دادگر به نام دیااُکو شروع شد ولی در سالهای نزدیک به ۵۵۹ پیش از میلاد، شاهی مشهور به آستیاگ، ستمگری پیشه کرد و باعث نارضایتی بزرگان و مردم شده بود.
بزرگداشت کوروش بزرگ در سراسر جهان
در سراسر جهان یادمانهای فراوانی در بزرگداشت کوروش بزرگ وجود دارد چرا که کوروش بزرگ در منابع اقوام و مذاهب مختلف ستایش شده است. در اینجا به چند مورد از بزرگداشت کوروش بزرگ در سراسر جهان اشاره می کنیم.
سند روز کوروش بزرگ (هفتم آبان) چیست؟
بر اساس یک کتیبه باستانی معتبر که «رویدادنامه نبونئید» نام گرفته، در روز سوم ماه اَرَخسمنو بابلی مصادف با ۷ آبان، کوروش بزرگ پس از ورود به شهر بابل، با استقبال با شکوه مردم روبرو شد. در واقع این روز نه زادروز کوروش بزرگ است و نه روز فتح بابل، بلکه سپاهیان ایرانی در روز 20 مهر، شهر را بدون جنگ فتح کرده بودند و خود کوروش بزرگ در ۷ آبان وارد بابل شد.
ردپای داستان رستم، پیش از شاهنامه
شاید تصور وجود داستانها و نقاشیهای مرتبط با رستم دستان، پهلوان بزرگ ایرانی در چند سده پیش از سروده شدن شاهنامه، کمی دشوار باشد، اما سُغدیان، چنین یادگارهایی به جای گذاشتهاند. سُغد باستان یکی از مناطق ایرانی نشین آسیای مرکزی بوده و همواره فرهنگ ایرانی در آن منطقه از جایگاه قابل توجه برخوردار بوده است
آبادانی، خویشکاری مقدس در ایران باستان
در بررسی ارزشها و باورهای ایران باستان جایگاه والای آبادگری و آبادانی قابل توجه است. به طوری که گویی آبادانی صرفا یک کار زمینی و مادی برای مردمان و پادشاهان نبوده بلکه کاری مقدس و معنوی برای آنها بوده است. گویی شادی خدای بزرگ در نتیجه شادی مردم و زیبایی زمین و آسمان به دست می آمده است.
آرامگاه کوروش در پاسارگاد است؟
مورخان باستان صراحتا ویژگیهای آرامگاه کوروش بزرگ را در پاسارگاد ثبت کردهاند. ویژگیهایی مانند پلکانی و طبقاتی بودن که دارای یک بخش ویژه فوقانی است. مورخان باستان از وجود باغ و بوستانی یاد کرده اند که آرامگاه داخل آن قرار داشته است و یافته های باستانی ثابت می کند که بنای پاسارگاد داخل بوستان قرار داشته است. علاوه بر دادههای تاریخی، آثار باستانی به جا مانده از پاسارگاد نشان میدهد که آرامگاه مرتبط با کوروش بوده است.
ازدواج کوروش بزرگ با محارم، کاملا نادرست است
با توجه به منابع تاریخی هیچ کجا اثری از ازدواج کوروش با محارم نیست. عده ای با بیان موارد نادرست درباره کوروش بزرگ، گویی قصد تخریب وی را دارند. کوروش ستیزان از برخی اختلاف منابع سوء استفاده کردهاند و موضوعی نادرست را به کوروش بزرگ نسبت دادهاند.
دلایل ضعیف برای جعلی خواندن خنجر هخامنشی
با بررسی ادعای کسانی که با قاطعیت از جعلی بودن این اثر سخن میگویند، درمییابیم که استدلالها و دلایل آنها آنقدر قوی نیست که بتوان اصالت این اثر را به کلی و با قاطعیت نادیده گرفت. با توجه به تایید اعتبار موزه گتیویلا توسط دکتر دریایی و همچنین عدم استدلال روشن و دقیق توسط ملک زاده و همیارانش، همانطور که علی هژبری (کارشناس میراث فرهنگی) نوشته است: «تا اصالت این شیء به دلایلی نفی نشود، باید اصل را بر درست بودن آن بگذاریم».
تورج دریایی: بعید است موزه گتی درباره خنجر هخامنشی به سادگی گول بخورد
واکنش تورج دریایی به ادعاها درباره اصالت خنجر اردشیر اول هخامنشی: «بعید است موزه گتی به سادگی گول بخورد»، «آکیناکس دیگری را که شبیه همین بود، قبلا در موزه آلمان نمایش داده بودند»، «گرداننده نمایشگاه گتی به من گفت که این شمشیر واقعا کهن است.»...
بررسی نامه پیامبر به خسروپرویز
باید پذیرفت که در قضیه نامه پیامبر (ص) به خسرو پرویز، اشتراک مشخصی در منابع وجود ندارد؛ حتی در این قضیه ابهامات زیادی وجود دارد و به صورت کلی باید به موضوع نامه نوشتن پیامبر به پادشاهان تردید کرد. یکی از موارد مبهم در تاریخ اسلام، داستان نامهگاری پیامبر (ص) به فرمانرویان دیگر اقوام و ملل میباشد به طوری که برخی از پژوهشگران وجود چنین نامههایی را از نظر تاریخی صحیح نمیدانند.
آیا هوشتانه جادوگر و رمال بود؟
به راستی در سده ۲۱ ما باید نوشتههایی درباره جاودگری را باور کنیم؟! ایرانستیزان به منابعی استناد میکنند که نویسندههای آنها به جادوگری و رمالی اعتقاد داشتهاند. از طرفی این نویسندهها گویا آشنایی چندانی با تاریخ و جغرافیای ایران نداشتهاند به طوری که یکی از آنها نوشته است پاسارگاد و آرامگاه کوروش بزرگ در شرق پارسه (تخت جمشید) قرار داشته است!!! در صورتی که می دانیم پاسارگاد در شمال غربی پارسه قرار دارد. تنقاضات در نوشته بیگانگان فراوان است.
خسرو انوشیروان
افسانهها درباره انوشیروان آنقدر زیاد است که پژوهش تاریخی درباره او را دشوار میکند و نمیتوان نتیجه درستی درباره شخصیت تاریخی او گرفت. در هر حال به نظر میرسد که این گفتهها و یادگارهای ادبی، فقط تحت تأثیر یک شخص خاص نیستند بلکه تحت تأثیر یک دوره میباشند. دورهای برجسته که فرهنگ و تمدن در دوره ساسانی به اوج خود رسید…
داستانهایی از بزرگمنشی و آزادگی ایرانیان
داستانهای فراوانی از بزرگمنشی و نیکسیرتی ایرانیان در منابع گوناگون دیده میشود. جدا از تاریخی و واقعی بودن آنها باید توجه داشت که چنین روایاتی نشان میدهند که بزرگمنشی و نیکسیرتی از دیرباز در جامعه ایرانی به عنوان ارزشهای اخلاقی مطرح بودهاند. در زمانی که شاید در نزد بسیاری از اقوام و ملل دیگر صرفا قدرت و نیروی بدنی ارزش محسوب میشده است.
هنر ایرانی باستانی چگونه به چین و ژاپن راه یافت؟!
از تاثیرات جالب هنر ایرانی بر روی هنر چین و ژاپن که با کوشش سغدیان به آن سرزمینها راه یافت، نقشمایهها بوده است. دایره مروارید نشان یک نقش بسیار مشهور در جهان ایرانی بود که در بسیاری از آثار هنری ایرانی دیده میشود و به هنر دیگر تمدنها راه یافت. اشراف چینی در دوران سلسله تانگ لباسهای خود را با این سبک هنری تزئین میکردند…
هفتم آبان، روز کوروش - چهارم شهریور، زادروز کوروش [؟]
هفتم آبان زادروز کوروش بزرگ نیست و در واقع روز ورود کوروش به بابل میباشد. اما برخی چهارم شهریور را که زادروز داراب (یکی از پادشاهان داستانهای ایرانی) میدانند، زادروز کوروش بزرگ در نظر میگیرند. البته ما در پژوهش های خود منبع زادروز داراب را پیدا نکردیم.
نقش برجسته مرد بالدار، نقشی مرتبط با کوروش بزرگ
نکته قابل توجه، پیوند نقش برجسته مرد بالدار با کوروش بزرگ است. در یافتههای باستان شناسان در سالهای اخیر در منطقه پاسارگاد بخشی از کتیبه «منم کوروش پادشاه هخامنشی» به دست آمده است که میتوان از وجود کتیبه بالای سر تندیس انسان بالدار مطمئن شد.
نبرد حران
نبرد حران یا نبرد کارِه، در منطقهای در شمال میانرودان (بینالنهرین) سپاه اشکانیان (پارتها) و روم رخ داد. در ۶ می (۱۶ اردیبهشت) سال ۵۳ پیش از میلاد، سپاه کراسوس سردار رومی، با سپاه سورنا سرداران اشکانی درگرفت و در ۱۹ خرداد (۹ ژوئن) چنین سالی پس از یک نبرد خونین، سپاه روم کاملاً شکست خورد و کراسوس کشته شد…
معنای نام آتوسا چیست؟
یکی از معانی مطرح شده برای این نام «بهترین هدیه» یا «بهترین عطا» است. چنین مینماید که صورت پارسی این نام او تَ ئو ثه بوده است. این نام یادآور Hutaosā اوستایی است که به عنوان یکی از بانوان پاکدین در آیین زتشتی شناخته میشود.
مناسبتها و جشنهای دی ماه
١ دی: نخستین جشن دیگان: خُرم روز (روز برادری و خواهری)، ۳ دی: آغاز رسیدگی کوروش بزرگ به پرستشگاههای بابل، ۵ دی: سالروز درگذشت زرتشت، ٨ دی: دومین جشن دیگان، ١۴ دی: سیرسور، ١۵ دی: سومین جشن دیگان – جشن تبیکان، ١۶ دی: جشن درامزینان، ١۷ دی: سالروز درگذشت بابک خردمدین، ۲۰ دی: سالروز درگذشت امیرکبیر، ٢٣ دی: چهارمین جشن دیگان
آیا در زمان کوروش دختران وادار به فحشا می شدند؟
این معاملات و موسساتی که چنین معاملاتی انجام می دادند از پیش از هخامنشیان بوده است. بررسی جزئیات چنین معاملاتی در زمان کوروش بزرگ میتواند موضوع یک پژوهش باشد که آیا تغییراتی نسب به قبل صورت گرفته است یا خیر؟! آیا به راستی دختران باید تن به فحشا می دادند یا اصلا چنین چیزی نبوده است؟ این موارد را نمی توان از این متن کوتاه متوجه شد و نمیتوان از یک متن کوچک افسانه های دلخواه را ساخت.
پاسخ به منتقدان موضوع کوروش و کیخسرو
انتقادهایی به موضوع کوروش و کیخسرو مطرح شده است که برخی از آنها قابل تامل می باشند و برخی از آنها هم صرفا تخریب گرایانه هستند. برخی از منتقدان میگویند که کیخسرو پیش از کوروش بزرگ بوده است در صورتی که کیخسرو یک شخصیت اسطورهای است و اگر بخواهیم برای یک شخصیت اسطورهای زمان دقیق تعیین کنیم کار بیهودهای انجام دادهایم.
کوروش بزرگ در منابع و ادبیات ایرانی
کوروش بزرگ در منابع ایرانی جایگاه قابل توجهی دارد. منابع باستانی ایرانی تاثیر مهمی در نمایان ساختن چهره واقعی کوروش بزرگ داشتند. آثار باستانی و کتیبههای به جا مانده از دوران باستان بسیار معتبرتر از منابع دیگر مانند منابع یونانی هستند. بر خلاف ادعای کوروشستیزان، در بسیاری از منابع ایرانی پس از اسلام که ارزش تاریخی دارند، نام کوروش آمده و از این پادشاه خوشنام به نیکی یاد شده است. پس اینکه گفته شود ایرانیان تا پیش از خاندان پهلوی کوروش بزرگ را نمیشناختند کاملا اشتباه است.
کوروش بزرگ در آثارالباقیه ابوریحان بیرونی
ابوریحان بیرونی، کوروش در نوشتههای اهالی مغرب را با کیخسرو تطبیق داده است. در جاهای دیگر به نقل از روایات مسیحیان کوروش را عامل بهمن خوانده است. اینکه کوروش در نوشتههای اهالی مغرب با کیخسرو تطبیق داده شده است از تحلیلهای خود ابوریحان بیرونی است ولی موضوع کوروش عامل بهمن را صرفا از منابع مسیحی نقل قول کرده است.
آیا اسکلتهای تازه پیدا شده در تخت جمشید با حمله اسکندر ارتباط دارند؟
در بخشی از این آبراهه، بیش از ۱۰ اسکلت انسانی و حیوانی، شناسایی شده است. قرار گرفتن آنها در کانالها، بیشتر مربوط به عوامل ناگهانی به ویژه درگیری و زد و خوردها، برآورد میشود.
آیا هووخشتره دوم وجود داشته است؟
در کوروشنامه گزنفون از سیاکسار (هووخشتره دوم) به عنوان پادشاه بزرگ ماد پس از آستیاگ سخن گفته میشود که کوروش بزرگ در ابتدا سردار او بوده است ولی در نهایت هووخشتره دوم داوطلبانه فرمانروایی را به کوروش بزرگ میدهد و کوروش تبدیل به شاه شاهان میشود. منابع تاریخی، اسناد و آثار باستانی نشان میدهند که نوشتههای گزنفون درباره وجود هووخشتره دوم را نمیتوان پذیرفت.
نظر دکتر شاهرخ رزمجو درباره موضوع کوروش و اوپیس
دکتر رزمجو: منظور شکست سپاه دشمن است، نه قتل عام مردم