تاریخ و فرهنگ ایران زمین

پایگاه خِرَدگان: پژوهش‌های مستند درباره تاریخ و فرهنگ ایران زمین، مقابله با تحریف تاریخ و پاسخ به ایران‌ستیزان

همزه یا «ی کوچک»؟! گذشته‌ای که نگاهش نمی‌کنند!
همزه یا «ی کوچک»؟! گذشته‌ای که نگاهش نمی‌کنند!

درباره پیوست بین واژه‌های «ه/ـه» دار پارسی، در خط امروزی ما،‌ روش‌های مختلفی رایج شده است. گاهی همزه می‌گذارند گاهی هم با «ی» می‌نویسند، گاهی هم اصلا چیزی نمی‌گذارند. در روزگار کهن «ی کوچک» خوش‌نویسی و «ی بزرگ»، روش‌های رایج پیوند واژه‌ها «ه/ـه» دار با واژه‌های بعدی‌شان بوده است.

آهنگ به نام کاوه و آرش
آهنگ به نام کاوه و آرش

آهنگ به نام کاوه و آرش: به نام کاوه و آرش ... به نام کوروش و خاکش ... قسم به خشم دلیران ... به نام خون سیاوش ... قسم به روزِ رهایی ... به نام قدرت آتش ... به پایان خواهد آمد این شب تاریک ... ندانم دور یا نزدیک

آهنگ خروش ماندگار دل
آهنگ خروش ماندگار دل

آهنگ «خروش ماندگار دل» با هوش مصنوعی و بر اساس سروده‌ای از مجید خالقیان ساخته شده است. این آهنگ مانند آهنگ‌های ارکسترهای سمفونیک آماده شده و هوش مصنوعی اجرای قابل توجهی داشته است.

ترجمه استوانه کوروش (ارفعی)
ترجمه استوانه کوروش (ارفعی)

بسیاری از ترجمه‌های ناقص و دارای عیب و اشکال استوانه کوروش بزرگ که در فضای تارکده (اینترنت) و بسیاری از کتاب‌ها موجود هستند، در واقع فقط ترجمه‌ای از برگردان‌های انگلیسی یا فرانسوی این استوانه می‌باشند که بدون اشتباه نیستند. خوشبختانه ترجمه‌های خوبی به پارسی آن هم به صورت مستقیم از بابلی به پارسی انجام گرفته است. در ادامه برگردان دکتر عبدالمجید ارفعی از استوانه کوروش بزرگ ارائه می‌گردد که نخستین برگردان مستقیم (بابلی به پارسی) استوانه کوروش بزرگ است.

استوانه کوروش بزرگ نخستین سند به دست آمده در تاریخ بشر است که در آن از رفتار مهربانانه پادشاهی از قومی دیگر پس از پیروزی بر قومی مغلوب ذکر می‌شود. برخی از مفاهیم و واژه‌هایی که در استوانه کوروش بزرگ آمده، در اسناد پیشین دیده می‌شود ولی همه آنها درباره قوم خود آنها است؛ بنابراین این متن را می‌توان متنی انسان دوستانه فراتر از مرزهای قومی دانست.

این سند بیان کننده رواداری مذهبی هخامنشیان است به طوری که در این متن بر بازسازی و رسیدگی به پرستشگاه‌های اقوام گوناگون تاکید می‌شود.

با آنکه در این متن از مردوک (خدای بابلی) به عنوان خدای بزرگ یاد می‌شود، ولی آشکارا نشان دهنده آداب ایرانی کوروش بزرگ می‌باشند. دکتر تورج دریایی در این باره نوشته است: «مضمون درست کردن هر آنچه که خراب شده بود دیدگاهی است که با اهوره‌مزدا ارتباط دارد. اهوره‌مزدا یا خدای خردمند، نماینده نظم در جهان هستی است» (ن.ک: دین کوروش بزرگ چه بود؟).

توجه به نمادهای سایر ادیان بخشی از جهان‌بینی مذهبی هخامنشیان بوده است و زرتشت نقش مهمی در شکل گیری این جهان‌بینی داشته است. می‌توان این جهان‌بینی را در ارتباط با «کثرت در عین وحدت و وحدت در عین کثرت» دانست. از این رو هخامنشیان به دنبال تحمیل نمادهای بومی خود به دیگر ملل نبودند (ن.ک: دین کوروش بزرگ چه بود؟).

سالها پیش از نگارش استوانه کوروش بزرگ، نبونئید پادشاه بابل با همراهی کشورهای دیگر از جمله لودیه و مصر یورش علیه ایرانیان را شروع کرد، این موضوع باعث آغاز جنگ‌ها شد (ن.ک: دلایل آغاز کشورگشایی‌های کوروش) ولی نهایتا پیروزی با ایرانیان و کوروش بزرگ بود و کوروش بزرگ رفتار جوانمردانه با اقوام مغلوب داشت.

لازم به ذکر است که رفتار غیر محترمانه نبونئید باعث ایجاد نارضایتی‌هایی در بابل هم شده بود (ن.ک: نبونعید، پادشاهی متوهم و ستمگر).

به طور کلی فتح بابل نقطه عطفی در تاریخ بشر بوده است و مفهوم انسانیت و توجه به حقوق انسان در سطح جهانی پس از آن بسیار بیش از پیش مورد توجه بشر قرار گرفت (ن.ک: فتح آرام بابل توسط کوروش، نقطه عطفی در تاریخ بشر).

علاوه بر منابع یونانی و یهودی، شواهد و منابع گوناگون از جمله اسناد تجاری و اداری بابل نشان می‌دهند که آنچه در استوانه کوروش بزرگ درباره فتح بدون جنگ شهر بابل آمده،‌ یک واقعیت غیر قابل انکار است (ن.ک: اسنادی که محتوای استوانه کوروش را تأیید می‌کنند).

رویکرد اشکانیان و ساسانیان به منابع اقوام دیگر درباره تاریخ ایران
رویکرد اشکانیان و ساسانیان به منابع اقوام دیگر درباره تاریخ ایران

ایرانیان درباره تاریخ باستانی خود به داستان‌های ایرانی درباره پادشاهان پیشدادی و کیانی، بیشتر اعتماد داشتند. البته کیانیان آمیختگی‌هایی با هخامنشیان داشتند. اگر خودمان را به جای پژوهشگران اشکانی و ساسانی بگذاریم که پس از نابودی آثار هخامنشیان، به مطالعه درباره تاریخ باستانی ایرانی می‌پرداختند، باید بپذیریم که اعتماد کردن به منابع یونانی و رومی و حتی یهودیان برایشان آسان نبوده است. سوال آنجاست که چرا باید به آن منابع اعتماد می‌کردند؟ منابع رومی و یونانی سرشار از افسانه سرایی غرض ورزانه علیه ایرانیان بودند. از سوی دیگر افسانه‌هایی مانند افسانه استر در منابع یهودی آشکار می‌سازد‌ که افسانه سرایی در کتاب‌های یهودیان هم وجود داشته است…

هخامنشیان در شاهنامه
هخامنشیان در شاهنامه

درباره بن‌مایه‌های تاریخی شاهنامه، پژوهش‌های فراوانی صورت گرفته است. باید پذیرفت بسیاری از داستان‌های شاهنامه حاصل آمیختگی تاریخ و اساطیر است که به مرور زمان به وجود آمده‌اند. آنچه مشخص است داستان‌های شبیه به هخامنشیان به ویژه در قالب داستان‌های کیانیان در شاهنامه دیده می‌شوند. در واقع می‌توان گفت کیانیان در شاهنامه آمیختگی‌هایی با هخامنشیان دارند.

آیا در دوران ساسانیان سواد آموزی انحصاری بود؟
آیا در دوران ساسانیان سواد آموزی انحصاری بود؟

با بررسی منابع اصلا انحصاری بودن سواد آموزی برداشت نمی‌شود و حتی روایاتی وجود دارد که همه گروه‌های اجتماعی می‌توانستند سواد بیاموزند. از معتبرترین اسنادی که رواج نوشتن در دوران ساسانیان را آشکار می‌سازد، نامه‌هایی است که اعضای خانواده برای هم نوشتند. در منابع گوناگون باستانی مانند اندرزهای آذرباد مهراسپندان، رساله خسرو ریدگی، اندرز پوریوتکیشان و … درباره آموختن سواد به کودکان سخن گفته شده است. همچنین در شاهنامه بارها به دبستان‌ها و فرهنگیان اشاره شده است… با این حال ایران‌ستیزان با تحریف داستان انوشیروان و مرد کفشگر در شاهنامه ادعا می‌کنند که سواد آموزی در آن دوران انحصاری بوده است. ولی در آن داستان اصلا چنین چیزی نیامده است. ایران‌ستیزان یک داستان جدید را ساختند و برای مردم نقل می‌کنند!

برگه پسین

خِرَدگان در تلگرام و اینستاگرام

کانال تلگرام خردگانبرگه اینستاگرام خردگان

خط میخی

خط میخی پارسی باستان - سامانه بومیش

درباره بزرگان

درباره زرتشتدرباره کوروش بزرگ
درباره فردوسیدرباره دکتر مصدق
به کار گیری یا روگرفت از نوشته‌های این پایگاه تنها پس از پذیرش قوانین پایگاه امکان پذیر است: قوانین پایگاه خِرَدگان
توسعه نرم افزاری: مجید خالقیان
خانه