ایران پس از اسلام

از آنجایی که ایران کشوری تاریخی با پیشینه قابل توجه است، درفش‌ها و پرچم‌های گوناگونی را در طول تاریخ داشته است. با این حال درفش کاویانی مشهور ترین درفش ایران در طول تاریخ بوده است و همواره در فرهنگ ایرانی جایگاه والایی داشته است. حتی تا به امروز برای ایرانیان و ایرانی فرهنگان نماد آزادی و آزادگی است.

بارها در منابع می‌بینیم که از کشتار وحشتناک و جنایات سپاهیان خلفا در ایران نوشته‌اند. با آمدن امویان رفتار فاتحان، نژاد پرستانه و سخت‌تر شد و منابع تاریخی پر است از وقایعی که حاکی از فشار زیاد بنی امیه به ایرانیان می‌باشند. ولی برخی به دنبال کتمان کردن این موضوع هستند و می‌خواهند واقعیت‌های تاریخی را وارون جلوه دهند.

کوروش بزرگ در منابع ایرانی جایگاه قابل توجهی دارد. منابع باستانی ایرانی تاثیر مهمی در نمایان ساختن چهره واقعی کوروش بزرگ داشتند. آثار باستانی و کتیبه‌های به جا مانده از دوران باستان بسیار معتبرتر از منابع دیگر مانند منابع یونانی هستند. بر خلاف ادعای کوروش‌ستیزان، در بسیاری از منابع ایرانی پس از اسلام که ارزش تاریخی دارند، نام کوروش آمده و از این پادشاه خوشنام به نیکی یاد شده است. پس اینکه گفته شود ایرانیان تا پیش از خاندان پهلوی کوروش بزرگ را نمی‌شناختند کاملا اشتباه است.

در متون مربوط به ایران باستان نیکی و بدی به صورت هست و نیست در مقابل هم قرار گرفتند به طوری که بارها در لا به لای متون باستانی زرتشتی اینچنین آمده است: هستی اورمزد، نیستی اهریمن

جدا از درستی یا نادرستی یکسان بودن کوروش و کیخسرو از نظر اسطوره ای و تاریخی، باید توجه داشت که اشاره ابوریحان بیرونی در آثارالباقیه که می نویسد: «کورش که کیخسرو است» نشان می دهد پندار یکی بودن کوروش و کیخسرو در آن دوران وجود داشته است. بنابراین تعجبی ندارد که در یک اثر ادبی و حماسی مانند شاهنامه فردوسی نام این پادشاه بزرگ با خوانش کوروش نیامده است و از طرفی داستان های کیخسرو در شاهنامه شباهت به روایات کوروش بزرگ دارد.

محمود کُتبی در 823 هجری نگارش سرگذشت خاندان مظفری را از ابتدا تا سقوط این سلسله به دست امیر تیمور آغاز می کند و کتاب خودش را ضمیمه ی کتاب گزیده ی حمدالله مستوفی قرار می دهد.

سیاری از ما ایرانی ها تصور می‌کنیم شهر بغداد در زمان خلافت عباسیان در عراق امروزی بنیاد گذاشته شده است. این در حالی است که این تصور نادرست بوده و شهر بغداد هزاران سال سابقه تاریخی داشته و حتی قدمت این شهر به دوران باستان می‌رسد.

با فروپاشی دولت ایلخانان و ظهور تیمور، عصری آغاز شد که به دوره‌ی تیموری مشهور است. نگاه سیاسی به این دوره از تاریخ ایران، فضایی پرآشوب و سرشار از جنگ و خون­ریزی و رقابت بین شاهزادگان را در برابر ما مجسم می­نماید. اما از منظر هنر شاهد عصر زرین و طلایی هستیم.

امیر اسماعیل سامانی با قدرت بسیار و اقتدارش هم حکومت خود را تثبیت کرد و هم رضایت خلفای عباسی را به دست آورد. دوره‌ی نصر دوم نیز اوج اقتدار سامانیان بود اما با کناره‌گیری نصر از حکومت و روی کار آمدن پسرش نوح دوره‌ی اضمحلال سلسله‌ی سامانی آغاز می‌شود

کلاویخو مشاهدات خودش را در سفرنامه‌ای شرح می‌دهد و از شهرها و مناطق ایران از قبیل خوی، تبریز، سلطانیه، دامنه‌ی جنوبی البرز، دره‌ی لار در جنوب دماوند، جاد‌ ی فیروزکوه، مشهد و سمرقند می‌گذرد. کلاویخو توصیفاتی بسیار دقیق از این مناطق و وضعیت آنها می‌دهد.

یکی ازمهمترین حکومت‌های سده‌های نخستین پس از اسلام حکومت آل بویه است. حکومت آنان نقطه‌ی عطفی در روابط ایران و خلفای بغداد محسوب می‌شود و آنها از اولین حکومت‌هایی بودند که توانستند به آمال بسیاری از ایرانیان یعنی تشکیل حکومت مستقل دست یابند.

نکته آنجاست که این روزها برخی بدون در نظر گرفتن شرایط منابع و روایت‌های گوناگون و تناقضات آنها اینچنین القا می‌کنند که در زمان علی ایرانیان زیادی قتل عام شدند. اما با بررسی منابع در می‌یابیم که تناقضات آشکاری دیده می‌شود.

۲۸ اردیبهشت، روز بزرگداشت خیام نیشابوری گرامی باد.

شاعر، عارف و حکیم داستان سرای گنجه با نظری عمیق و عارفانه به نظم فرهنگی هند می‌نگرد. هند و هندو در آثار نظامی گنجوی جلوه‌ای خاص دارد. افزون بر کنایات عرفی و ادبی درباره‌ی هندوستان و مردم هند در ایران، دیدگاه شاعر خود از نظر فرهنگ مردم هندوستان جایگاهی قابل توجه دارد و باید گفت که مثنوی رازناک و ضد حماسی شرف‌نامه را نظامی اساساً به خاطر آن آفریده است تا جغرافیای تاریخی و تاریخ فرهنگ ملت‌ها را از عهد باستان به رشته‌ی نظم بکشد.

درباره علل و انگیزه این اقدام، گفته های فراوانی مطرح شده است اما به نظر می رسد این اقدام واکنشی به سخت گیری های آن عصر بوده است. پیروز مجبور بود روزانه مبلغ زیادی را به مغیرة بپردازد و این موضوع باعث ناراحتی او شد. وی به نزد عمر بن خطاب گلایه کرد و عمر هم به او گفت وقتی آن غلام این همه کار می داند، مبلغی که می پردازد چندان هم زیاد نیست...

با این همه تحقیق که در احوال حافظ کرده اند، با این همه تفسیر که بر اشعارش نوشته اند، هنوز که می‌داند وقتی وی از عشق و شراب صحبت می‌کند مقصودش شوق و مستی اهل راز است یا شراب و شاهد شیراز؟ در شعر او همه چیز رنگ ابهام دارد و رنگ اسرار. اما تا وقتی که او را جز در این غزل‌ها نمی‌توان جست، در شناخت او این نقطه استفهام باقی خواهد بود.

ابومسلم خراسانی یکی از شخصیت‌های پر رمز و راز تاریخ ایران است که بسیاری از فعالیت‌های خود را در ناحیه خراسان قدیم انجام داده، اما دامنه شهرت و محبوبیت وی، از ایران فراتر رفته و از هند تا قفقاز و آسیای صغیر را در بر گرفته است. پژوهشگران معمولاً ابومسلم را از نظر تاریخی مورد توجه قرار دادند، اما شخصیت داستانی و اسطوره ای او بیشتر اوقات نادیده گرفته می‌شود.

ساخت گنبد به مثابه یکی از پیشرفته‌ترین تکنیک‌های پوشش دهانه در دنیای باستان در معماری ساسانی راه تکامل می‌پیمود و شاهد اوج شکوفایی خود در کاخ فیروز آباد فارس بود. اما این عنصر در معماری سده‌های نخست پس از اسلام در ایران به همراه عناصر دیگری همچون ایوان (که در بنای ایوان مداین به اوج شکوه و عظمت رسیده بود) و کنگره های تزئینی دیگر دیده نشد.

پورسینا را می‌توان هماورد همه فن‌ها و دانش‌ها دانست. یکی از شناخته‌شده ترین دانشمندان ایرانی و از بزرگ ترین دانشمندان جهان. مردی که افزون بر دانش اندروزی، نیروی بدنی بی‌همتایی داشت و در زمینه های بسیاری کاردان بود.