نوشتارهای اشکان دهقان

پیوند شیر با میترا در هیچ منبع باستانی نیامده است و فرضیه‌ها بیشتر بر اساس تحلیل آثار باستانی، نقش برجسته‌ها و موارد دیگر مطرح شده است. از آنجایی که میترا مذکر و آناهیتا مونث است و در مُهر هخامنشی یک ایزدبانو ترسیم شده، می‌توان گفت آناهیتا در آن مُهر ترسیم شده است.

از آنجایی که درفش کاویانی ریشه در اسطوره‌های ایرانی دارد، در طول تاریخ با مشخصات گوناگونی تلاش کردند درفشی شبیه به آن چیزی که در اسطوره‌ها آمده به وجود بیاورند. در شاهنامه فردوسی بارها از درفش کاویانی با عنوان درفش بنفش یاد شده است. در تاریخ طبری گفته شده که درفش کاویانی از جنس پوست پلنگ بوده است

سوال آنجاست که آیا کوروش بزرگ را می‌توان از کشورگشایان بزرگ تاریخ دانست؟ باید توجه داشت که همه وسعت قلمروی کوروش، به دلیل تصرفات خود او نبود. شهرت کوروش بزرگ نه به دلیل کشورگشایی بلکه به دلیل اخلاق فرمانروایی او، روا داری مذهبی، احترام به اقوام و ملل مغلوب است.

سکه‌های ایونیه از نمونه‌های جدیدتر چنین نشان‌هایی است. پیش از آن در آثاری مربوط به شهر سوخته و شوش که برای هزاره‌های پیش از میلاد هستند چنین نشان‌هایی دیده می‌شود. معمولا این ادعاها در رسانه‌های ایران ستیز از جمله تجزیه‌طلبان و افراطی‌های به ظاهر مذهبی منتشر می‌شود و همراه با غرض ورزی است.

فرضیه های گوناگونی درباره جای قرار گرفتن پیکر کوروش بزرگ در آرامگاهش وجود دارد. با این حال با توجه به منابع باستانی و شواهد گوناگون به نظر می رسد پیکر در اتاق بالای بنای آرامگاه و در تابوت قرار داشته که یادآور سنت‌های زرتشتی است و پیکر با خاک فاصله داشته است.

مازندران همواره پهلوان پرور بوده است و در نوشتارهای کهن ایرانی از پهلوان‌پروری این بخش بارها یاد شده است. مازندران در داستان‌های ایرانی جایگاه ارزشمندی دارد، آنگونه که در شاهنامه فردوسی پایتخت پادشاهان خوشنام پیشدادی است. بر اساس داستان‌ها آرش کمانگیر از همان مناطقی تیر خود را رها کرد که پایتخت ایران در زمان فریدون و منوچهر در آن قرار داشته که همان شمال کشور بوده است.

ایزد سپندارمذ در اندیشه‌های باستانی، نگهبان زمین و بانوان پارسا و همسر دوست بوده است و شگفت آنکه میوه‌ای مانند سیب که ساختاری گرد دارد نمادی از سپندارمذ (نگهبان زمین) شده است. جدا از جستار زمین و سپندارمذ، شاید آنچه برای ما چشمگیر باشد، همانندی سیب به نماد دلدادگی است. سیب در فرهنگ ایرانی با سپندارمذ پیوند دارد و روز دلدادگان ایرانی برداشتی شایسته از جشن باستانی سپندارمذگان می‌باشد.

در شاهنامه پیش از داستان بیژن و منیژه، فردوسی داستانی دل انگیز از زندگی خود می‌گوید. داستان چنین است که در شبی تاریک و تار، ناگهان از بستر بجست و از «بت مهربانش» (همسرش) تقاضای آتشدان درخواست کرد. ماجرای خودش و همسرش را بسیار زیبا گزارش می‌کند و اینگونه سخن گفتن تنها از کسی بر می‌آید که بسیار دلداه و دلباخته باشد.

برخلاف آن چیزی که مخالفان هخامنشیان تبلیغ می‌کنند و می‌گویند که همه هنر و معماری هخامنشیان از بیگانگان گرفته شده، ولی واقعیت خلاف آن است. تردیدی نیست که اقوام ایرانی بیشترین نقش را در ساختن پارسه (تخت جمشید) داشتند هرچند از توانمندی اقوام غیر ایرانی ساکن در شاهنشاهی بزرگ هخامنشی هم بهره برده‌اند. الهام گیری از معماری‌های مختلف رایج در شاهنشاهی، معماری ویژه‌ای را پدید آورد که البته نمایانگر احترام به هنر اقوام گوناگون است.

عزت الله ضرغامی، وزیر میراث فرهنگی جمهوری اسلامی در اظهاراتی عجیب گفته است حریم تاریخی آرامگاه کوروش بزرگ مانع ساختن خانه دو طبقه، حفر چاه و کشاورزی در پاسارگاد شده است! او گفته باید تصمیم‌های انقلابی‌تری گرفت! اما در این موضوع علاوه بر میراث فرهنگی و محیط زیست، موضوع فساد هم قابل توجه است.

باید توجه داشت که بین مفهوم شاهنشاهی باستانی ایرانی با سلطنت مطلقه خاندان پهلوی فاصله زیادی است. شاهنشاهی در واقع به یک حکومت بزرگ اشاره دارد که چندین شاه در آن هستند و یک تن شاه شاهان است. برای مثال در کتیبه‌های هخامنشی به کرات شاه شاهان دیده می‌شود. داریوش بزرگ خود را شاه‌شاهان می‌نامد چرا که شاهان زیادی وجود داشتند و داریوش بزرگ شاه شاهان بوده است.

پاییز را می‌توان فصل «مهر» دانست. روزهای نخستین این فصل زیبا همراه با جشن مهرگان است و جالب آنکه پایان این فصل هم با «مهر» در ارتباط می‌باشد. هرچند درباره شب یلدا تعبیرهای گوناگونی بیان می‌شود. اما از گفته‌ها بر می‌آید که این شب با مهر و مهربانی پیوند تنگاتنگ دارد.

۹ آذر : جشن آذرگان، ١۶ آذر: روز دانشجو، ۲١ آذر: رهایی آذربایجان، ۳۰ آذر: شب چله (شب یلدا)

هفتم آبان روز ورود صلح جویانه کوروش بزرگ به شهر باستانی بابل است که در اسناد معتبر بابلی این روز به ثبت رسیده است. بر اساس یک سند باستانی که «رویدادنامه نبونئید» نام گرفته است، روز هفتم آبان، کوروش بزرگ پس از ورود به شهر بابل، با استقبال با شکوه مردم بابل روبرو شد. بنابراین این روز به عنوان روز بزرگداشت کوروش مطرح شد و با استقبال ایران دوستان و دوستداران کوروش بزرگ همراه است.

مصدق شخصا کاری نکرد بلکه ابتدا با برگزاری رفراندم نظر مردم را جویا شد. آن هم با دو گزینه «انحلال مجلس» یا «انحلال دولت». یعنی صراحتا نظر مردم را درباره کنار رفتن خودش هم جویا شد. بنابراین کسانی که به انحلال مجلس پس از رفراندوم ایراد می‌گیرند در واقع به رای مردم در رفراندوم ایراد می گیرند. متاسفانه این رویکرد یادآور تاکید بر دیکتاتوری و بی توجهی به رای مردم است.

این روزها پرچم‌هایی با نماد شیر و شمشیر و خورشید برپا می شود و ادعا می‌شود که پرچم باستانی ایرانیان است!!! در صورتی که هیچ نشانی از دوران باستان وجود ندارد که شمشیر در دست شیر باشد و اگر چند نشان محدود از ایران باستان به دست آمده که شبیه به شیر و خورشید هستند (مانند نشان ایزد سوار بر شیر و شیر و ستاره) بدون شمشیر ترسیم شده اند. لازم به ذکر است که این نشان‌ها اصلا جنبه ملی نداشتند بلکه جنبه‌های نجومی و مذهبی داشتند.

هیچ موردی وجود ندارد که اثبات کند احکامی که در وندیداد آمده است را خود زرتشت ارائه داده است. شاید سالها پس از زرتشت برخی از موبدان در مکاشفات خود به چنین احکامی رسیده باشند که با اندیشه‌های زرتشت فاصله فراوانی داشته است. اساسا به نظر می‌رسد خود زرتشت احکامی ارائه نداده است که پیروان آیین زرتشتی ملزم به اجرای آن احکام در همه دوره‌ها باشند.

نقش برجسته‌هایی مانند نبرد شیر و گاو در مکان‌های مهم پارسه (تخت جمشید) ترسیم شده، نشان دهنده آیین ایرانی آغاز بهار و نوروز است. برداشت‌های اختر شناسی و پیوند این نقش با نوروز بسیار قابل توجه است چرا که یادآور پیکرهای آسمانی (صور فلکی) شیر و گاو می‌باشد.

چندی است که برخی در اظهاراتی نادرست می‌گویند ایران پیش از اسلام اصلا دانشمند نداشته است!!! این اظهارات عجیب است چرا که اگر به منابع پس از اسلام نگاه کنیم، دانشمندان ایران باستان، نماد خردورزی و دانشمندی بوده‌اند؛ از جمله بزرگمهر و برزویه که فراوان از آنها یاد شده است.

امروزه سرود‌های ملی کشور‌ها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و یکی از مهم ترین عوامل معرفی ملت‌ها به دیگر ملل می‌باشد. کشور ما هم تا کنون چند سرود ملی رسمی داشته که با تغییرات و دگرگونی همراه بوده است. در این نوشتار قصد داریم به بررسی سرود‌های ملی کشورمان در طول تاریخ بپردازیم.