آیا چهارم شهریور زادروز کوروش بزرگ است؟
برخی از هم میهنان گرامی میپندارند که روز بزرگداشت کوروش بزرگ، یعنی هفتم آبان، زادروز این پادشاه خوشنام است؛ در صورتی که هفتم آبان در واقع روز ورود کوروش به بابل میباشد. بر اساس یک کتیبه باستانی معتبر که «رویدادنامه نبونئید» نام گرفته است، روز سوم ماه Arahsamna بابلی، کوروش بزرگ پس از ورود به شهر، با استقبال با شکوه مردم روبرو شد (رویدادنامه نبونئید، ستون ۳، بند ۱۸ و ۱۹). این روز مصادف با ۲۹ اکتبر سال ۵۳۹ پیش از میلاد میباشد و ۲۹ اکتبر برابر هفتم آبان (در برخی از سالها هشتم آبان) است.
بنابراین، هفتم آبان ماه، به عنوان روز بزرگداشت کوروش مطرح شد و با استقبال ایران دوستان و دوستداران کوروش بزرگ همراه بود. به طوری که هر سال، هفتم آبان به یاد کوروش گرامی داشته میشود.
تردیدی نیست که شهر بابل بدون جنگ به دست سپاهیان کوروش بزرگ افتاد و ورود شکوهمند کوروش بزرگ به بابل که با استقبال مردم شهر از کوروش همراه بود را میتوان نقطه عطفی در تاریخ بشر دانست چرا که از آن دوران به بعد تحولات مثبت فراوانی در سطح جهان به وجود آمد (نگاه کنید به: فتح آرام بابل توسط کوروش، نقطه عطفی در تاریخ بشر).
اما برخی چهارم شهریور را که زادروز داراب (یکی از پادشاهان داستانهای ایرانی) میدانند، زادروز کوروش بزرگ در نظر میگیرند. البته ما در پژوهش های خود منبع زادروز داراب را پیدا نکردیم.
در اسطورههای ایرانی، روایات و شخصیت کیخسرو نزدیک به کوروش هخامنشی است (نگاه کنید به: کوروش بزرگ در شاهنامه). روایتهای فریدون هم بی پیوند با کوروش نیست. اما به عقیده برخی از پژوهشگران شرایط زمانی داراب در داستانهای ایرانی نزدیک به کوروش هخامنشی میباشد و با توجه به این موضوع، امکان دارد حقایقی درباره کوروش بزرگ یافت شود. از همین رو میگویند «چهارم شهریور» زادروز کوروش بزرگ است. اما نباید فراموش کنیم که شرایط داراب بیشتر به داریوش هخامنشی میخورد.
این در حالی است که در گاهشماری ایرانی روز چهارم هر ماه «شهریور» نام دارد و شهریور به معنای «پادشاهی آرزو شده» میباشد. حیف است در شهریور روز از شهریور ماه، از پادشاهی که در طول تاریخ، آرزوی بشر بوده است، یادی نکنیم.
همچنین نگاه کنید به:
زمان درگذشت کوروش بزرگ: بین روزهای ١۲ تا ۳١ آگوست (۲۲ امرداد تا ١۰ شهریور) سال ۵۳۰ پیش از میلاد
چند نکته درباره روز کوروش
برخی از هم میهنان به دلیل آنکه این روز در سراسر جهان توسط ایرانیان و دوستداران کوروش گرامی داشته میشود، دوست دارند که به این روز، «روز جهانی کوروش بزرگ» بگویند. اما این روز در واقع یک روز مردمی میباشد و از دل مردم برآمده است؛ این روز «روز مردمی کوروش بزرگ» است.
همچنین گاهی گفته میشود که در این روز منشور حقوق بشر کوروش صادر شده است که جای بررسی دارد. البته استوانه کوروش درباره چگونگی فتح بابل و رفتار انسان دوستانه این پادشاه بزرگ سخن میگوید. اما اینکه در این روز منشور صادر شده باشد بیشتر شبیه به یک حدس است. میدانیم فتح بدون جنگ بابل در دوران باستان نقطه عطفی در تاریخ بوده است و همانطور که اشاره شد بر اساس اسناد معتبر باستانی، کوروش بزرگ در این روز وارد بابل شد و با استقبال با شکوهی مواجه شد؛ همین موضوع میتواند دلیل خوبی برای گرامیداشت روز مردمی کوروش باشد.
یک خواهش دوستانه
اگر قصد رونوشت از این نوشتار را دارید، بنمایه (www.kheradgan.ir) و نویسنده آن را یاد کنید