5 آبان 1404انتقاداتی به تطبیق روز سوم ماه اَرَخسمنو بابلی با هفتم آبان خورشیدی صورت گرفته است که چنین تطبیقی بر اساس گاهشماری ژولیانی است و نه گاهشماری مرسوم کنونی میلادی (گریگوری)! با تبدیل ژولیانی به گریگوری، این روز برابر با ۲ آبان خورشیدی می‌شود. ما به‌عنوان یک پایگاه فرهنگی نمی‌توانیم درباره درستی این تطبیق‌ها نظر قطعی دهیم. تعیین دقیق آن نیازمند پژوهش‌های تخصصی در حوزه گاهشماری است.
بر اساس یک کتیبه باستانی معتبر که «رویدادنامه نبونئید» نام گرفته، کوروش بزرگ پس از ورود به شهر بابل، با استقبال با شکوه مردم روبرو شد (رویدادنامه نبونئید، ستون ۳، بند ۱۸ و ۱۹).
این رویداد بر اساس گاهشماری بابلی و در روز سوم ماه اَرَخسمنو بابلی گزارش شده است.
گاهی این پرسش مطرح می‌شود که بر چه اساس روز سوم ماه ارخسمنو مصادف با آبان ماه کنونی است؟! البته با توجه به باستانی بودن این روز و نحوه‌های محاسبه گوناگون و وجود تقویم‌های گوناگون خورشیدی و میلادی، روزهای دیگری هم در تطبیق روز سوم اَرَخسمنو ذکر کرده‌اند.
دکتر عبدالمجید ارفعی در گزارشی از این کتیبه باستانی اینچنین نوشته است:
در ماه اَرَخسمنو (Arahsamnu=ماه هشتم)، روز سوم (=هفتم آبان ماه) کوروش به بابل اندر آمد. شاخه‌های سبز در برابر (=زیر پای او) گسترده شد (ارفعی، 1389: ص 14).
این گزارش باعث شد که ما در پایگاه خِرَدگان سالها هفتم آبان را معادل روز ورود کوروش بزرگ به بابل بدانیم که البته در کتاب‌ها، مقالات و وبسایت‌های گوناگون ۲۹ اکتبر مصادف با ۷ آبان برابر با روز سوم ماه اَرَخسمنو بابلی دانسته شده است.
با این حال انتقاداتی به این تطبیق صورت گرفته است که چنین تطبیقی بر اساس گاهشماری ژولیانی (ژولینی یا یولیانی) است و نه گاهشماری مرسوم کنونی میلادی (گریگوری)!
منتقدان با اشاره به وبسایت‌های تبدیل‌کننده، اشاره می‌کنند که روز سوم ماه اَرَخسمنو بابلی برابر با اول یا دوم آبان ماه کنونی در گاهشماری خورشیدی می‌شود.
گاهشماری میلادی در طول تاریخ تغییراتی داشته است. همانطور که گاهشماری خورشیدی تغییراتی داشته است.
وب سایت زیر گاهشماری بابلی را به گاهشماری ژولیانی تبدیل می کند و همانطور که در تصویر زیر می‌بینید روز سوم ماه ارخسمنوی سال هفدهم پادشاهی نبونئید که کوروش وارد بابل شد، برابر با پنجشنبه، 29 اکتبر (۷ یا ۸ آبان) سال 539 پیش از میلاد است.
نگاه کنید به:
Babylonian Calendar Converter (626 BCE to 75 CE)
به نظر می‌رسد گزارش‌های قدیمی از رویدادنامه نبونئد بر اساس گاهشماری ژولیانی بوده است و دکتر عبدالمجید ارفعی تاریخ‌ها را از ژولیانی به خورشیدی تبدیل کردند.
اما وبسایت های دیگری هم هستند که گاهشماری ژولیانی را به گریگوری تبدیل می‌کنند. برای نمونه وبسایت زیر علاوه بر تبدیل ژولیانی به گریگوری معادل خورشیدی (Persian Calendar) هم ارائه می‌دهد.
بر اساس این تبدیل روز سوم ماه اَرَخسمنو بابلی برابر با 23 اکتبر گریگوری و ۲ آبان گاهشماری رسمی خورشیدی کنونی می‌شود. اگر ساعت گاهشماری گریگوری ساعت ۰۰:۰۰ بگذاریم این روز با یکم آبان منطبق می‌شود.
نگاه کنید به:
ما به عنوان یک پایگاه فرهنگی که پژوهش‌های تاریخی انجام می‌دهیم، نمی‌توانیم نظر قطعی درباره درستی تطبیق‌ها بدهیم و اینکه کدام دقیق‌تر است! چرا که در طول تاریخ گاهشماری‌ها تغییرات فراوانی کردند. تطبیق دقیق نیازمند پژوهش‌های عمیق در حوزه گاهشماری توسط دانش آموختگان و کارشناسان مرتبط است.
ولی شوربختانه در ایران بهای چندانی به رویدادهای باستانی تاریخ ایران نمی‌دهند و هیچ نهاد علمی و رسمی برای ارائه تاریخ دقیق چنین رویدادهایی وجود ندارد.
به همین دلیل گاهی چنین ابهاماتی پیش می‌آید
چنانچه روز سوم ماه ارخسمنو گاهشماری بابلی با ۷ آبان تطبیق نداشته باشد باز هم خللی در تعیین روزی برای بزرگداشت کوروش بزرگ ایجاد نمی‌شود. به هر حال ۷ آبان چندین سال است که توسط دوستداران کوروش بزرگ به صورت غیر رسمی برگزار می‌شود و در میان مردم جایگاه قابل توجهی دارد.
بسیاری از بزرگداشت‌ها مانند بزرگداشت حافظ و فردوسی چندان بر مبنای روزهای تاریخی نیستند ولی حداقل درباره کوروش بزرگ مطمئن هستیم روز ورود کوروش بزرگ به بابل در آبان ماه بوده است.
روزهای دیگر مانند ۲ آبان برای ثبت رسمی به عنوان بزرگداشت کوروش بزرگ می‌تواند یکی از گزینه‌های خوب باشد ولی نمی‌توان برگزاری هفتم آبان را توسط دوستداران کوروش بزرگ پیش از ثبت رسمی را نادیده گرفت.
تا پیش از ثبت رسمی روزی برای بزرگداشت کوروش بزرگ، کماکان هفتم آبان به دلیل جایگاه مردمی آن، بهترین گزینه برای بزرگداشت کوروش بزرگ است.
یاری‌نامه‌ها و بن‌مایه‌ها:
– ارفعی، عبد المجید (1389). فرمان کوروش بزرگ. مرکز دایره المعارف بزرگ اسلامی. تهران.
دیدگاه خود را با نویسنده در میان بگذارید:
