تاریخ و فرهنگ ایران زمین

یلدا

یلدایتان پر مهر
یلدایتان پر مهر

پاییز را می‌توان فصل «مهر» دانست. روزهای نخستین این فصل زیبا همراه با جشن مهرگان است و جالب آنکه پایان این فصل هم با «مهر» در ارتباط می‌باشد. هرچند درباره شب یلدا تعبیرهای گوناگونی بیان می‌شود. اما از گفته‌ها بر می‌آید که این شب با مهر و مهربانی پیوند تنگاتنگ دارد.

چرا پارسی گویان با اندوه درباره یلدا گفتند؟!
چرا پارسی گویان با اندوه درباره یلدا گفتند؟!

مایه شگفتی است که در سروده‌های پارسی گویان که در پیوند با یلدا بودند، اندوه و رنج دیده می‌شود! این نکته نشان می‌دهد نگاه به شب یلدا در درازنای زمان با دگرگونی همراه بوده است. چرایی این نگاه به شب یلدا را باید در زندگانی پر رنج آن دوران جستجو کرد. بی گمان، سختی روزگار و شاید جور فرمانروایان ستمکار در این نگاه به جشن‌هایی که ریشه در دوران ایران باستان دارند، کارساز بوده است.

روزهای ارزشمند آذر ماه
روزهای ارزشمند آذر ماه

۹ آذر : جشن آذرگان، ١۶ آذر: روز دانشجو، ۲١ آذر: رهایی آذربایجان، ۳۰ آذر: شب چله (شب یلدا)

یلدای لاله‌ها
یلدای لاله‌ها

باد آسایش گیتی نزند بر دل ریش / صبح صادق ندمد تا شب یلدا نرود... شب چله امسال با لاله‌ها سرخ رنگ است... یلدای لاله‌ها

کارکرد اجتماعی شب یلدا
کارکرد اجتماعی شب یلدا

در اندیشه ایرانی شب و روز که نماد اهریمن و اورمزد هستند، مدام با یکدیگر در کشمکش می باشند. از آنجا که پس از بلندترین شب سال دوباره روزها بلند‌تر از شب‌ها می‌شود لذا در تلقی اندیشه ایرانی، روشنایی بر تاریکی غلبه می‌کرد. گرچه در دوره‌ای انگیزه‌های دینی برای این جشن بسیار با اهمیت بود اما در ادوار بعدی ماهیت دینی چنین پدیده‌ای به تدریج رنگ باخت و در مواردی نیز تحول در ساختار چنین جشنی بوجود آمد. اما همچنان در افزایش همبستگی اجتماعی و مهرورزی جمعی (جویای احوال یکدیگر شدن، گفتگو با یکدیگر، جشن و سرور و غیره) و ارضای روانی کارکرد داشت.

راز ماندگاری جشن‌ها
راز ماندگاری جشن‌ها

به راستی چه چیزی باعث ماندگاری جشن‌ها می‌شود؟! در اسطوره‌های ایرانی رازهای حکیمانه‌ای نهفته است که کمابیش با ارزش‌های فطری انسانی همراستا می‌باشد. از سوی دیگر مردمان ایران‌زمین به دلیل پیوستگی‌هایی که با زیست‌بوم خود داشتند، به سختی می‌توانستند جشن‌هایی که با زیست بومشان در پیوند است فراموش کنند. جشن‌های ایرانی همواره پیوند دهنده انسان با دو موضوع مهم یعنی «زیست بوم آدمی» و «حکمت ایرانی» بوده‌اند…

شب اورمزد آمد از ماه دی
شب اورمزد آمد از ماه دی

همواره ایرانیان، در گاهشماری های گوناگون، روز نخست دی ماه را گرامی می داشتند به طوری که در شاهنامه فردوسی هم به این موضوع اشاره شده است

جشن یلدای مهر
جشن یلدای مهر

بعد از ظهر دوشنبه ۳۰ آذر ١۳۹۴، محفل خودمانی «یلدای مهر» با کوشش کانون‌های ایران‌شناسی، موسیقی و هنرهای تجسمی دانشگاه تهران در تالار همایش‌های باشگاه دانشجویان دانشگاه تهران برگزار شد. در این مراسم که با استقبال خوب دانشجویان همراه بود، هنرمندانی همچون سروش صحت و اشکان خطیبی حضور یافتند و با دانشجویان و حضار گفتگو کردند.

روز برادر و خواهر در ایران باستان؟!
روز برادر و خواهر در ایران باستان؟!

شاید نوشتارها و پیام‌هایی دیده باشید که درباره روز برادر و خواهر در ایران باستان سخن می‌گویند؛ در واقع این روز برداشتی از خُرم روز (یکم دی ماه) و روز بعد از شب یلدا می‌باشد.

خِرَدگان در تلگرام و اینستاگرام

کانال تلگرام خردگانبرگه اینستاگرام خردگان

خط میخی

خط میخی پارسی باستان - سامانه بومیش

درباره بزرگان

درباره زرتشتدرباره کوروش بزرگ
درباره فردوسیدرباره دکتر مصدق
به کار گیری یا روگرفت از نوشته‌های این پایگاه تنها پس از پذیرش قوانین پایگاه امکان پذیر است: قوانین پایگاه خِرَدگان
توسعه نرم افزاری: مجید خالقیان
یلدا