یلدا
30 آذر 1403
برخی این فرضیه را مطرح کردند که به دلیل آنکه یلدا طولانیترین شب سال است و شب و تاریکی نمادهای اهریمنی هستند، پس شب یلدا در ایران باستان شبی اهریمنی بوده است و ایرانیان برای آنکه با آن مقابله کنند و از اندوه رها شوند در این شب شادی میکردند! البته این فرضیه قابل توجه است و چیزی از ارزشهای آیینها، گردهماییها و شادیهای شب یلدا کم نمیکند. ولی باید توجه داشت که بیشتر یک تحلیل است و منبع معتبری که آن را ثابت کند وجود ندارد. گزارشی درباره اهریمنی بودن شب چله نشده بلکه گزارش از جشن خرم روز و شادی در شب پیش از آن شده است. با این حال در آثار هنری پسا باستان (پس از اسلام) نگاه متفاوتی به شب یلدا وجود دارد و به ویژه در اشعار پارسی گویان، غم و اندوه همراه با شب یلدا وجود دارد…
27 آذر 1403
پاییز را میتوان موسم «مهر» دانست. روزهای نخستین آن همراه با جشن مهرگان است و پایان پاییز هم با «مهر» پیوند دارد. هرچند درباره شب یلدا یا شب چله گزارشهای گوناگونی گفتهاند، ولی از گفتهها بر میآید که این شب با مهر و مهربانی پیوند تنگاتنگ دارد.
27 آذر 1403
مایه شگفتی است که در سرودههای پارسی گویان که در پیوند با یلدا بودند، اندوه و رنج دیده میشود! این نکته نشان میدهد نگاه به شب یلدا در درازنای زمان با دگرگونی همراه بوده است. چرایی این نگاه به شب یلدا را باید در زندگانی پر رنج آن دوران جستجو کرد. بی گمان، سختی روزگار و شاید جور فرمانروایان ستمکار در این نگاه به جشنهایی که ریشه در دوران ایران باستان دارند، کارساز بوده است.
27 آذر 1403
به راستی چه چیزی باعث ماندگاری جشنها میشود؟! جشنهای ایرانی همواره پیوند دهنده انسان با دو موضوع مهم یعنی «زیست بوم آدمی» و «حکمت ایرانی» بودهاند. اگر بخواهیم کارکرد جشنهای ایرانی مانند یلدا را بررسی کنیم، در مییابیم که در فرهنگ ما کارکرد و ویژگیهای مثبت فراوان دارند. شب یلدا فرصتی برای گردهمایی و احوال پرسی خویشاوندان است. کارکردهای ملی این جشن در کنار همزیستی با طبیعت به ویژه طبیعت جغرافیایی که ما در آن زندگی می کنیم، قابل توجه است. ولی جشنهای خارجی در میان ایرانیان هیچ کدام از این کارکردها را ندارند.
5 آذر 1403
آذر ماه واپسین ماه پاییز است و شب یلدا یکی از نامدارترین شبهای ایرانی در واپیسین شب این ماه برجاست. جشن آذرگان از جشنهای ارزشمند ایران باستان در ماه آذر جای دارد و روزهایی مانند روز دانشجو این ماه را برای دانشجویان و دانش پژوهان گیرا و دوستداشتنی میکند. در این نوشتار خیلی کوتاه درباره جشنها و رویدادهای این ماه سخن می گوییم. چو آتشهای آذرگان، همیشه زندگانی باد…
30 آذر 1401
باد آسایش گیتی نزند بر دل ریش / صبح صادق ندمد تا شب یلدا نرود... شب چله امسال با لالهها سرخ رنگ است... یلدای لالهها
30 آذر 1400
در اندیشه ایرانی شب و روز که نماد اهریمن و اورمزد هستند، مدام با یکدیگر در کشمکش می باشند. از آنجا که پس از بلندترین شب سال دوباره روزها بلندتر از شبها میشود لذا در تلقی اندیشه ایرانی، روشنایی بر تاریکی غلبه میکرد. گرچه در دورهای انگیزههای دینی برای این جشن بسیار با اهمیت بود اما در ادوار بعدی ماهیت دینی چنین پدیدهای به تدریج رنگ باخت و در مواردی نیز تحول در ساختار چنین جشنی بوجود آمد. اما همچنان در افزایش همبستگی اجتماعی و مهرورزی جمعی (جویای احوال یکدیگر شدن، گفتگو با یکدیگر، جشن و سرور و غیره) و ارضای روانی کارکرد داشت.
29 آذر 1395
همواره ایرانیان، در گاهشماری های گوناگون، روز نخست دی ماه را گرامی می داشتند به طوری که در شاهنامه فردوسی هم به این موضوع اشاره شده است
3 دی 1394
بعد از ظهر دوشنبه ۳۰ آذر ١۳۹۴، محفل خودمانی «یلدای مهر» با کوشش کانونهای ایرانشناسی، موسیقی و هنرهای تجسمی دانشگاه تهران در تالار همایشهای باشگاه دانشجویان دانشگاه تهران برگزار شد. در این مراسم که با استقبال خوب دانشجویان همراه بود، هنرمندانی همچون سروش صحت و اشکان خطیبی حضور یافتند و با دانشجویان و حضار گفتگو کردند.
24 آذر 1394
شاید نوشتارها و پیامهایی دیده باشید که درباره روز برادر و خواهر در ایران باستان سخن میگویند؛ در واقع این روز برداشتی از خُرم روز (یکم دی ماه) و روز بعد از شب یلدا میباشد.
