تاریخ و فرهنگ ایران زمین

شیر و خورشید

آیا شیر نماد میترا بوده است؟
آیا شیر نماد میترا بوده است؟

پیوند شیر با میترا در هیچ منبع باستانی نیامده است و فرضیه‌ها بیشتر بر اساس تحلیل آثار باستانی، نقش برجسته‌ها و موارد دیگر مطرح شده است. از آنجایی که میترا مذکر و آناهیتا مونث است و در مُهر هخامنشی یک ایزدبانو ترسیم شده، می‌توان گفت آناهیتا در آن مُهر ترسیم شده است.

پرچم شیر و خورشید، پرچم باستانی ایران نیست
پرچم شیر و خورشید، پرچم باستانی ایران نیست

چندی است که گروهی از هم میهنان ادعا می‌کنند پرچم شیر و خورشید، پرچم باستانی ایرانیان است. ولی در هیچ کدام از پرچم‌های ایران باستان نشان شیر و خورشید وجود نداشته است و پرچم هایی با نشان شیر و خورشید ریشه در تاریخ ایران پس از اسلام دارد.

پرچم های ایران از آغاز تا کنون
پرچم های ایران از آغاز تا کنون

از آنجایی که ایران کشوری تاریخی با پیشینه قابل توجه است، درفش‌ها و پرچم‌های گوناگونی را در طول تاریخ داشته است. با این حال درفش کاویانی مشهور ترین درفش ایران در طول تاریخ بوده است و همواره در فرهنگ ایرانی جایگاه والایی داشته است. حتی تا به امروز برای ایرانیان و ایرانی فرهنگان نماد آزادی و آزادگی است.

شیر و شمشیر و خورشید نماد «اسد الله الغالب»
شیر و شمشیر و خورشید نماد «اسد الله الغالب»

این روزها پرچم‌هایی با نماد شیر و شمشیر و خورشید برپا می شود و ادعا می‌شود که پرچم باستانی ایرانیان است!!! در صورتی که هیچ نشانی از دوران باستان وجود ندارد که شمشیر در دست شیر باشد و اگر چند نشان محدود از ایران باستان به دست آمده که شبیه به شیر و خورشید هستند (مانند نشان ایزد سوار بر شیر و شیر و ستاره) بدون شمشیر ترسیم شده اند. لازم به ذکر است که این نشان‌ها اصلا جنبه ملی نداشتند بلکه جنبه‌های نجومی و مذهبی داشتند.

شیر و خورشید، نشانی ملی یا مذهبی؟!
شیر و خورشید، نشانی ملی یا مذهبی؟!

نشان شیر و خورشید در تاریخ ایران بیشتر از آنکه جنبه ملی داشته باشد، جنبه‌های مذهبی، نجومی و طالع بینی داشته است. این نشان از دوران صفویه در ایران شهرت زیادی پیدا کرد. نشان شیر و شمشیر و خورشید که جنبه اسلامی و شیعی داشت در دوران قاجار فراگیر شد و روی پرچم رسمی ایران جای گرفت که نماد سلطنت شیعی ایران بود.

به کار گیری یا روگرفت از نوشته‌های این پایگاه تنها پس از پذیرش قوانین پایگاه امکان پذیر است: قوانین پایگاه خِرَدگان
توسعه نرم افزاری: مجید خالقیان
شیر و خورشید