تاریخ و فرهنگ ایران زمین

جشن رویداد

شعرهایی درباره جشن سده
شعرهایی درباره جشن سده

جشن سده از جشن‌های بزرگ ایرانی بوده است که همانند نوروز و مهرگان سخنان فراوانی درباره آن گفته‌اند. مشهورترین داستانی که درباره سده گفته‌اند، پیدایش آتش توسط هوشنگ است. جشن سده با آتش و برافروختن آتش همراه بوده و در ایران باستان آتش بسیار قابل ستایش بوده است. این عنصر شگفت انگیز طبیعت به عنوان یکی از عناصر چهارگانه مطرح بوده است. جشن سده را می‌توان جشن پیروزی نور بر تاریکی دانست که در فرهنگ ایرانی بارها به آن توجه شده است.

آیا شب یلدا در ایران باستان، اهریمنی بوده است؟!
آیا شب یلدا در ایران باستان، اهریمنی بوده است؟!

برخی این فرضیه را مطرح کردند که به دلیل آنکه یلدا طولانی‌ترین شب سال است و شب و تاریکی نمادهای اهریمنی هستند، پس شب یلدا در ایران باستان شبی اهریمنی بوده است و ایرانیان برای آنکه با آن مقابله کنند و از اندوه رها شوند در این شب شادی می‌کردند! البته این فرضیه قابل توجه است و چیزی از ارزش‌های آیین‌ها، گردهمایی‌ها و شادی‌های شب یلدا کم نمی‌کند. ولی باید توجه داشت که بیشتر یک تحلیل است و منبع معتبری که آن را ثابت کند وجود ندارد. گزارشی درباره اهریمنی بودن شب چله نشده بلکه گزارش از جشن خرم روز و شادی در شب پیش از آن شده است. با این حال در آثار هنری پسا باستان (پس از اسلام) نگاه متفاوتی به شب یلدا وجود دارد و به ویژه در اشعار پارسی گویان، غم و اندوه همراه با شب یلدا وجود دارد…

شعرهایی درباره یلدا به همراه نماهنگ
شعرهایی درباره یلدا به همراه نماهنگ

پاییز را می‌توان موسم «مهر» دانست. روزهای نخستین آن همراه با جشن مهرگان است و پایان پاییز هم با «مهر» پیوند دارد. هرچند درباره شب یلدا یا شب چله گزارش‌های گوناگونی گفته‌اند، ولی از گفته‌ها بر می‌آید که این شب با مهر و مهربانی پیوند تنگاتنگ دارد.

شعرهایی درباره آتش و آذرگان
شعرهایی درباره آتش و آذرگان

نهم آذر که آذر روز نام دارد پیوسته با آذر (آتش) می‌باشد. روی هم رفته آتش نزد ایرانیان بسیار ارزشمند بوده و یکی از بن‌مایه‌های چهارگانه بوده است. ایرانیان باستان دیدگاه نیکی به آتش داشتند و همواره این پدیده شگفت انگیز هستی را ستایش می‌کردند. در ادامه سروده‌هایی درباره جشن آذر و آتش و رویکردهای مینوی به در سخنگان پارسی می‌آوریم…

روزهای ارزشمند آذر ماه
روزهای ارزشمند آذر ماه

آذر ماه واپسین ماه پاییز است و شب یلدا یکی از نامدارترین شب‌های ایرانی در واپیسین شب این ماه برجاست. جشن آذرگان از جشن‌های ارزشمند ایران باستان در ماه آذر جای دارد و روزهایی مانند روز دانشجو این ماه را برای دانشجویان و دانش پژوهان گیرا و دوست‌داشتنی می‌کند. در این نوشتار خیلی کوتاه درباره جشن‌ها و رویدادهای این ماه سخن می گوییم. چو آتش‌های آذرگان، همیشه زندگانی باد…

روزهای ارزشمند آبان ماه
روزهای ارزشمند آبان ماه

در این نوشته توضیح مختصری درباره روزهای ارزشمند و جشن‌های آبان ماه ارائه می‌دهیم. شاید مهم‌ترین روز تاریخی در آبان ماه، هفتم آبان یعنی روز کوروش بزرگ باشد که می‌توان این روز را نقطه عطفی در تاریخ بشر دانست. همچنین جشن آبانگان از جشن‌های باستانی ایرانی است. زادروز بزرگان و همچنین وقایع گوناگون اجتماعی از روزهای مهم آبان ماه هستند. شود تازه جهان از تو، دَمَت آبانِگانی باد…

شادباش تیرگان
شادباش تیرگان

جشن تیرگان پیوندی ژرف با داستان باستانی آرش کمانگیر دارد که نمایانگر فرهنگ فداکاری در راه میهن از هزاران سال پیش در ایران‌زمین است. بر پایه داستان‌ها، آرش کمانگیر با آنکه می‌دانست پس از انداختن تیر، جان می‌دهد، ولی برای مردم چنان کرد و همه جان خود را در تیر گذاشت. داستان آرش را باید نماد میهن پرستی و مردم دوستی دانست.

شعر درباره نوروز
شعر درباره نوروز

چه جشن با شکوهی است این جشن بهار که پس از گذشت هزاران سال همچنان با شکوهی درخور در میان مردمان جا دارد. یکی از کهن‌ترین جشن‌های ایرانی و شاید کهن‌ترین جشن این سرزمین که ریشه در زیست بوم ما دارد و در هر دوره‌ای هماهنگ با اندیشه‌ها و آیین‌های همان دوره در میان مردم جای داشته است.

شادباش چهارشنبه سوری
شادباش چهارشنبه سوری

من ایرانی ام پس چهارشنبه سوری را ایرانی برگزار می کنم. در شاهنامه فردوسی پس از داستان گذر سیاوش از آتش آمده است: «سه روز اندر آن سور می در کشید». پریدن از آتش هم یادآور همان گذر سیاوش از آتش می‌باشد و شاید آمدن واژه «سور» در این ابیات و همچنین پریدن از روی آتش بی ارتباط با چهارشنبه سوری نباشد. لازم به ذکر است که آشنایی ایرانی فرهنگان با روزهای هفته مربوط به دوران پس از اسلام نیست بلکه پیش از اسلام هم ایرانیان آشنایی داشتند...

شادباش سپندارمذگان، روز عشق و هفته دلدادگان
شادباش سپندارمذگان، روز عشق و هفته دلدادگان

در جشن سپندارمذگان بانوان گرامی داشته می‌شدند و مردان برای بزرگداشت مقام والای زنان به آنها هدیه می‌دادند. ولی این جشن برای بانوان هم نکات ویژه‌ای دارد و به بانوان، همسردوستی و پارسایی را یادآوری می‌کند. بنابراین ما در جشن سپندامذگان شاهد یک درک متقابل هستیم؛ یعنی هم مردان باید زنان را درک کنند و هم زنان باید مردان را درک کنند که بسیار ارزنده و شایسته است.

جشن مهرگان
جشن مهرگان

روزگاری اینجا سرزمین مهر بود ولی افسوس... جشن مهرگان یکی از یادگارهای ارزشمند دوران باستان است و تا حد نوروز در میان ایرانیان ارزش داشته است. جشن مهرگان مانند نوروز در هر دوره‌ای متناسب با اندیشه‌ها و آیین‌های همان دوره در میان مردم جای داشته است. از همین رو گفته‌ها، داستان‌ها و پندارهای فراوانی درباره آن وجود دارد.

جشن‌های بهمن ماه
جشن‌های بهمن ماه

همواره در جشن‌های ایرانی، امید به رهایی از تاریکی و سرما پررنگ بوده است ولی در جشن‌های بهمن ماه این موضوع پررنگ‌تر است و به انسان باستانی نوید آمدن روزهای سبز و پر نور را می‌داده است. در این نوشتار به صورت خلاصه جشن‌ها و روزهای ارزشمند بهمن ماه را معرفی می‌کنیم.

جشن‌های مهر ماه
جشن‌های مهر ماه

8 مهر: بزرگداشت مولانا، 16 (10) مهر: جشن مهرگان، 20 مهر: بزرگداشت حافظ، 21 مهر : پیروزی کاوه و فریدون بر ضحاک، 28 مهر: زاد روز ستار خان

روزهای ارزشمند شهریور ماه
روزهای ارزشمند شهریور ماه

۱ شهریور: بزرگداشت پورسینا، روز پزشک، ۴ شهریور: جشن شهریورگان، ۴ شهریور: زادروز کوروش بزرگ [؟]، ۵ شهریور: بزرگداشت زکریای رازی، روز داروساز، ۱۳ شهریور: بزرگداشت ابوریحان بیرونی، ۲۷ شهریور: بزرگداشت شهریار، روز شعر و ادب پارسی، ۳۱ شهریور: آغاز هفته دفاع مقدس

جشن‌های باستانی و روزهای ارزشمند امرداد ماه
جشن‌های باستانی و روزهای ارزشمند امرداد ماه

۷ امرداد: جشن امردادگان، ۸ امرداد: بزرگداشت سهروردی، ۱۰ امرداد: جشن چله تابستان، ۱۴ امرداد: صدور فرمان مشروطیت، ۱۸ امرداد: جشن بامی خواره

جشن های باستانی اردیبهشت ماه
جشن های باستانی اردیبهشت ماه

۱ اردیبهشت: بزرگداشت سعدی، ۳ اردیبهشت: جشن اردیبهشتگان، ۱۰ اردیبهشت: روز ملی خلیج فارس، ۱۵ اردیبهشت: گاهنبار میدیوزرم، ۲۵ اردیبهشت: بزرگداشت فردوسی، ۲۸ اردیبهشت: بزرگداشت خیام

مناسبت‌ها و جشن‌های دی ماه
مناسبت‌ها و جشن‌های دی ماه

١ دی: نخستین جشن دیگان: خُرم روز (روز برادری و خواهری)

۳ دی: آغاز رسیدگی کوروش بزرگ به پرستشگاه‌های بابل

۵ دی: سالروز درگذشت زرتشت

٨ دی: دومین جشن دیگان

١۵ دی: سومین جشن دیگان – جشن تبیکان

١۶ دی: جشن درامزینان

١۷ دی: سالروز درگذشت بابک خردمدین

٢٣ دی: چهارمین جشن دیگان

روز ملی شاخاب پارس
روز ملی شاخاب پارس

شاخاب پارس افزون بر ارزش‌های زیست بومی، گردشگری و … برای میهن و کشور ما بسیار سودمند است. این بخش راهبردی (منطقه استراتژیک) که یکی از برجسته‌ترین بخش‌های فراهم کردن نفت جهان به شمار می‌آید، نموداری از فرهنگ کهن ماست و در ایمنی مرزهای ما سرنوشت ساز است.

شادباش سیزده به در
شادباش سیزده به در

ایرانیان پس از دوازده روز از نوروز که به یاد دوازده ماه از سال است، روز سیزدهم که روز فرخنده‌ای است به در و دشت و بوستان می‌روند و شادی می‌کنند و در حقیقت با این کار دوره جشن‌های نوروزی را به پایان می‌رسانند.

ریشه اساطیری هفت سین
ریشه اساطیری هفت سین

در بن‌مایه‌های کهن سخن از هفت روییدنی آمده است و بی گمان سفره هفت سین ریشه در همان آیین دارد. آشکارترین اشاره به ریشه سفره هفت سین را در آثارالباقیه ابوریحان بیرونی می‌توان یافت. داستانی که ابوریحان بیرونی از نوشته‌های زادویه می‌آورد و درباره پیروزی جمشید بر اهریمن است و ذکر می‌شود از آن پیروزی تا کنون ایرانیان هفت روییدنی در هفت استوانه می‌کارند.

روز عشق ایرانی، برداشتی شایسته از جشن سپندارمذگان
روز عشق ایرانی، برداشتی شایسته از جشن سپندارمذگان

جشن سپندارمذگان برای بانوان هم نکات ویژه‌ای دارد و به بانوان، همسردوستی و پارسایی را یادآوری می‌کند. بنابراین ما در این جشن شاهد یک درک متقابل هستیم؛ یعنی هم مردان باید زنان را درک کنند و هم زنان باید مردان را درک کنند که بسیار ارزنده و شایسته است.

زادروز گرانمایه زرتشت
زادروز گرانمایه زرتشت

ششم فروردین، زادروز گرانمایه پیامبر ایرانی، اشو زرتشت سپیتمان، پیام آور اهورایی راستی و روشنایی است که یکی از مناسبت های مهم جشن بزرگ «هفدرو» یا «نوروز بزرگ» در این روز است.

یکم بهمن ماه، یادگاری از زادروز فردوسی
یکم بهمن ماه، یادگاری از زادروز فردوسی

گرچه با توجه به تحولات گاهشماری خورشیدی، یافتن تاریخ دقیق زادروز فردوسی دشوار است، اما یکم بهمن ماه کنونی هم یادگاری از فردوسی و زادروز او می باشد.

شب اورمزد آمد از ماه دی
شب اورمزد آمد از ماه دی

همواره ایرانیان، در گاهشماری های گوناگون، روز نخست دی ماه را گرامی می داشتند به طوری که در شاهنامه فردوسی هم به این موضوع اشاره شده است

شگفتی‌های مهرگان
شگفتی‌های مهرگان

شاید بتوان گفت جشن مهرگان قدمتی به اندازه ایزد میترا دارد و چه بسی مهرگان بزرگ ترین جشن پیروان آیین میترا بوده است. علاوه بر دلایل آیینی، دلایل اساطیری هم برای این جشن بیان کرده‌اند که معروف‌ترین آنها قیام کاوه آهنگر و پیروزی بر ضحاک و بر تخت نشستن فریدون است. اما جالب آنکه رویدادهای مهم تاریخی نظیر پیروزی داریوش بر گئومات در روزهای نزدیک به مهرگان رخ داده است که شباهت به اسطوره‌ها دارد. ریشه بنیادین جشن‌های ایران باستان به طبیعت باز می‌گردد و همه این جشن‌ها پیوند تنگاتنگی با طبیعت و زیست بوم آدمی دارند؛ این مسئله درباره مهرگان بسیار پر رنگ است.

روز برادر و خواهر در ایران باستان؟!
روز برادر و خواهر در ایران باستان؟!

شاید نوشتارها و پیام‌هایی دیده باشید که درباره روز برادر و خواهر در ایران باستان سخن می‌گویند؛ در واقع این روز برداشتی از خُرم روز (یکم دی ماه) و روز بعد از شب یلدا می‌باشد.

شادباش آبانگان
شادباش آبانگان

شاید مهم ترین موضوع این جشن گرامیداشت آب است که در میان ایرانیان باستان از ارزش زیادی برخوردار بوده و آنرا مقدس می‌شمردند. مورخان یونانی نوشته اند که ایرانیان در آب جاری خود را شستشو نمی کردند و به عبارتی آب را آلوده نمی کردند. همین موارد از متون کهن ایرانی هم برداشت می شود. ابوریحان بیرونی در آثارالباقیه می نویسد: آبانماه روز دهم آن روز آبان‌ماه است و آن عیدى است که براى توافق دو نام آبانگان گویند...

جشن های باستانی تیرماه
جشن های باستانی تیرماه

چله تموز، ۱ تیر: جشن آب پاشونک، ۶ تیر: جشن نیلوفر، ۱۳ تیر (١۰ تیر): جشن تیرگان، ۱۵ تیر: جشن خام خواری... ایرانیان همواره رویکرد مثبتی به طبیعت داشتند و پدیده های طبیعی را گرامی می‌داشتند...

به کار گیری یا روگرفت از نوشته‌های این پایگاه تنها پس از پذیرش قوانین پایگاه امکان پذیر است: قوانین پایگاه خِرَدگان
توسعه نرم افزاری: مجید خالقیان
جشن رویداد