تاریخ و فرهنگ ایران زمین

جشن‌های باستانی و روزهای ارزشمند امرداد ماه

۷ امرداد (۳ امرداد): جشن امردادگان

جشن های باستانی امرداد

امرداد (بی مرگی و جاودانگی) دارای جایگاه ارزنده‌ای است و نماد جاودانی و تندرستی و دیر زیستن است. امرداد در میان یکی از هفت امشاسپندان جای دارد و واپسین آنها است. هفت در فرهنگ ایرانی یادآور طی کردن راه های کمال است و وجود این جشن در اوج گرمای تابستان یادآور پختگی و رسیدن به اوج می‌باشد.

جشن امردادگان در امرداد روز (روز هفتم) از امرداد ماه و به پاس امرداد برگزار می‌شود. ابوریحان بیرونی درباره این جشن و امرداد نوشته است: «مرداد فرشته‌ای است که به حفظ گیتی و اقامه غذاها و دواهایی که اصل آن نبات است و مزیل جوع و ضرر و امراض هستند موکل است» (۱).

گل زنبق، نماد امرداد است.

۸ امرداد: بزرگداشت سهروردی

جشن های باستانی امرداد

شهاب‌الدین یحیی سهروردی که به شیخ اشراق آوازه دارد (۵۴۹ – ۵۸۷ ه.ق). چنین می‌نماید که سهروردی با اندیشه‌های ایران باستان آشنایی خوبی داشته و از آنها بهره‌ها برده است؛ هرچند اندیشه‌اش محل تلاقی اندیشه‌های یونان، ایران و اسلام بوده است ).

۱۰ امرداد: جشن چله تابستان

جشن های باستانی امرداد

ایرانیان همواره دگرگونی‌های آب و هوای زیست‌بوم خود را گرانمایه شمرده و برای آنها جشن‌های گوناگون برگزار می‌کردند. جشن چله تابستان در هنگام افزایش گرمای هوا برگزار می‌شود و هنوز هم در برخی از بخش‌ها مانند خراسان جنوبی چنین چشنی با نام «چله تموز» و… برگزار می‌شود (۳).

۱۴ امرداد: صدور فرمان مشروطیت

در تاریخ معاصر ایران تلاش های زیادی برای سهیم کردن مردم در حکومت شده است. از جمله می‌توان به مشروطیت اشاره کرد. مظفرالدین شاه قاجار در ۱۳ امرداد ۱۲۸۵ خورشیدی فرمان تشکیل مجلس شورای ملی را امضا کرد و یک روز بعد در تاریخ ۱۴ امرداد ۱۲۸۵ فرمان مشروطیت صادر شد.

هرچند مردم‌مداری از دوران باستان مورد توجه ایرانیان بوده است ولی تغییرات زمانه در عصر مدرن باعث شده بود اختیارات زیاد شاه تاثیرات نامطلوبی بر زندگی مردم داشته باشد و مانع پیشرفت کشور شود.

تقریبا دستاوردهای مشروطه در زمان پهلوی از بین رفت و هم رضا شاه و هم محمدرضا شاه به اختیارات زیاد شاه علاقه داشتند.

[۱۸] امرداد: جشن بامی خواره

جشن های باستانی امرداد

از جشن‌های سغد باستان که یکی از سرزمین‌های ایرانی‌نشین بوده و همواره فرهنگ ایرانی در آن دیار از جایگاه چشمگیری برخوردار بوده است. سمرقند و بخارا از بخش‌های برجسته سغد بوده اند که در دوران پس از اسلام بسیار پرآوازه شدند.

سغد باستان دارای گاهشماری ویژه خود بوده است که با گاهشماری ایرانی همگونی فراوان دارد. ابوریحان بیرونی نام ماه پنجم آن گاهشماری را «اشناخندا» نوشته و این ماه همزمانی با امرداد ماه داشته است. بیرونی درباره روز هجدهم این ماه می‌نویسد: «روز هجدهم آن بابه‌خوره است که بامی‌خواره گفته می‌شود یعنی آشامیدن عصیر خالص» (۴).

به نظر می‌رسد این جشن ویژه خوردن افشرده‌ها بوده است.

جشن های باستانی امرداد ماه
جشن امردادگان

پانویس:

۱- بیرونی، ابوریحان محمد بن احمد (١٣٢١). آثارالباقیه عن القرون الخالیه. ترجمه اکبر داناسرشت. تهران: کتابخانه خیام. ص ۲۵۰.

۲- دینانی، غلامحسین ابراهیمی (۹ مرداد ۱۳۸۶). سخنرانی در سال‌روز بزرگداشت شیخ شهاب‌‌الدین سهروردی، موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه با همکاری فرهنگستان. «اشراق یعنی سپیده صبحگاهی، طلیعه فجر». خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا).

۳- «آداب و رسوم خراسان جنوبی». به تور.

۴- بیرونی، ابوریحان محمد بن احمد (١٣٨۶). آثارالباقیه عن القرون الخالیه. ترجمه اکبر داناسرشت. تهران: امیر کبیر. ص ۳۶۳.

تماس با نویسنده:


دیدگاه خود را از راه رایانامه با نویسنده در میان بگذارید:

دیدگاه‌ها


دیدگاه خود را در اینستاگرام در میان بگذارید:

خِرَدگان در تلگرام و اینستاگرام

کانال تلگرام خردگانبرگه اینستاگرام خردگان

خط میخی

خط میخی پارسی باستان - سامانه بومیش

درباره بزرگان

درباره زرتشتدرباره کوروش بزرگ
درباره فردوسیدرباره دکتر مصدق
به کار گیری یا روگرفت از نوشته‌های این پایگاه تنها پس از پذیرش قوانین پایگاه امکان پذیر است: قوانین پایگاه خِرَدگان
توسعه نرم افزاری: مجید خالقیان
جشن‌های باستانی و روزهای ارزشمند امرداد ماه