روز عشق ایرانی، برداشتی شایسته از جشن سپندارمذگان

چند سالی است که ایرانیان به ویژه جوانان علاقه ویژه‌ای به گرامیداشت روز عشق ایرانی (برداشتی از سپندارمذگان) نشان داده‌اند و بسیاری از ایرانیان و ایرانی‌فرهنگان به دلیل جنبش‌های مردمی، با این روز زیبا آشنا شدند (۱).

اما اخیرا برخی از هم‌میهنان به این برداشت خرده می‌گیرند و می‌گویند این روز ربطی به روز عشق نداشته و صرفا روز گرامیداشت بانوان بوده است. گرچه ما برای این دیدگاه، احترام قائل هستیم اما شاید نقد این هم میهنان به سبب نبود نگاه همه جانبه به جشن سپندارمذگان باشد.

بله در جشن سپندارمذگان بانوان گرامی داشته می‌شدند و مردان برای بزرگداشت مقام والای زنان به آنها بخشش می‌کردند. اما این پایان ماجرا نیست چرا که این جشن با سپندارمذ (با توجه به ذهنیت امروزی شاید بتوان گفت فرشته سپندرامذ) پیوند تنگاتنگ دارد. در بررسی ایزدان که با طبیعت پیوند تنگاتنگی دارند و همچنین بررسی جشن‌های مرتبط با آنها، همواره باید نمادها را مورد توجه قرار دهیم.

سپندارمذ (اوستایی: سپنته آرمیتی Spenta Armaiti) نگهبان زمین و زنان پارسا و شوهر دوست است. یعنی این جشن برای بانوان هم نکات ویژه‌ای دارد و به بانوان، همسردوستی و پارسایی را یادآوری می‌کند. بنابراین ما در جشن اسپندگان (سپندامذگان) شاهد یک درک متقابل هستیم؛ یعنی هم مردان باید زنان را درک کنند و هم زنان باید مردان را درک کنند که بسیار ارزنده و شایسته است.

با توجه به درک متقابلی که به آن اشاره شد، روز عشق ایرانی برداشت جالبی از جشن اسپندگان است چرا که امروزه در فرهنگ ایرانی، واژه «عشق» با وفاداری و همسر دوستی ارتباط دارد و بانوان نماد عشق هستند؛ جشن اسپندگان، عشقی پاک و مبتنی بر درک متقابل را به ما یادآوری می‌کند.