نماد عشق در ایران باستان
ایزد سپندارمذ در اندیشههای باستانی، نگهبان زمین و بانوان پارسا و همسر دوست بوده است و شگفت آنکه میوهای مانند سیب که ساختاری گرد دارد نمادی از سپندارمذ (نگهبان زمین) شده است. جدا از جستار زمین و سپندارمذ، شاید آنچه برای ما چشمگیر باشد، همانندی سیب به نماد دلدادگی است. سیب در فرهنگ ایرانی با سپندارمذ پیوند دارد و روز دلدادگان ایرانی برداشتی شایسته از جشن باستانی سپندارمذگان میباشد.
شادباش جشن سپندارمذگان (روز عشق ایرانی): پنجم اسفند، جشن سپندارمذگان و روز عشقهای پاک است. سپندارمذگان از جشنهای باستانی ایرانی است که در گرامیداشت عشق پاک میان زن و شوهر برگزار میشود.
جشن سپندارمذگان پیوسته با اسپند ماه (اسفند) است. این روز در ۵ اسپند ماه (سپندارمذ روز از سپندارمذ ماه) گاهشماری ایرانی جای دارد. روز گرامیداشت جشن سپندارمذگان بر اساس گاهشماری کنونی، برابر با ۵ اسپند است ولی اگر بخواهیم بر اساس گاهشماری یزدگردی جشن بگیریم، برابر با ۲۹ بهمن گاهشماری کنونی میشود. پیشنهاد ما این است که از ۲۹ بهمن تا ۵ اسپند به بهانه سپندارمذگان شاد باشیم. همانند نوروز که چند روز شاد هستیم. میتوان هفته دلداگان ایرانی را از ۲۹ بهمن تا ۵ اسفند گرامی داشت.
روزگاری اینجا سرزمین مهر بود ولی افسوس... جشن مهرگان یکی از یادگارهای ارزشمند دوران باستان است و تا حد نوروز در میان ایرانیان ارزش داشته است. جشن مهرگان مانند نوروز در هر دورهای متناسب با اندیشهها و آیینهای همان دوره در میان مردم جای داشته است. از همین رو گفتهها، داستانها و پندارهای فراوانی درباره آن وجود دارد.
جشن سپندارمذگان برای بانوان هم نکات ویژهای دارد و به بانوان، همسردوستی و پارسایی را یادآوری میکند. بنابراین ما در این جشن شاهد یک درک متقابل هستیم؛ یعنی هم مردان باید زنان را درک کنند و هم زنان باید مردان را درک کنند که بسیار ارزنده و شایسته است.
با توجه به ارزشها و نگرشهای کنونی، سپندارمذگان، به عنوان روز عشق ایرانی شایسته تر است. درست است که مهرگان پیوند تنگاتنگی با مهر و عشق داشته است اما در مهرگان ما شاهد یک مهر کلی هستیم و اساسا جشن مهرگان همانند نوروز یک جشن عمومی است.
مهرورزی و مهربانی ریشه بسیار کهنی در سرزمین ایران دارد و از هزاران سال پیش آثار باستانی قابل توجهی بدست آمده است که مهرورزی را نشان میدهد. در این نوشتار کوتاه به چندی از آنها اشاره میکنیم: بوسه باستانی و مهرورزان پیش از تاریخ، فضای برادرانه در تخت جمشید، قدیم گل به بانو