17 آبان 1403در این نوشته توضیح مختصری درباره روزهای ارزشمند و جشن‌های آبان ماه ارائه می‌دهیم. شاید مهم‌ترین روز تاریخی در آبان ماه، هفتم آبان یعنی روز کوروش بزرگ باشد که می‌توان این روز را نقطه عطفی در تاریخ بشر دانست. همچنین جشن آبانگان از جشن‌های باستانی ایرانی است. زادروز بزرگان و همچنین وقایع گوناگون اجتماعی از روزهای مهم آبان ماه هستند.
بر اساس یک سند باستانی که «رویدادنامه نبونئید» نام گرفته است، روز سوم ماه Arahsamna بابلی، کوروش بزرگ پس از ورود به شهر بابل، با استقبال با شکوه مردم بابل روبرو شد (رویدادنامه نبونئید، ستون ۳، بند ۱۸ و ۱۹). این روز مصادف با ۲۹ اکتبر سال ۵۳۹ پیش از میلاد می‌باشد و ۲۹ اکتبر برابر هفتم آبان (در برخی از سالها هشتم آبان) است. بنابراین هفتم آبان به عنوان روز بزرگداشت کوروش مطرح شد و از آن پس با استقبال ایران دوستان و دوستداران کوروش بزرگ همراه بود. به طوری که هر سال، هفتم آبان به یاد کوروش گرامی داشته می‌شود.
آنچه درباره این شخصیت، جالب می‌نماید همسخنی و اشتراک منابع تاریخی درباره نیک سیرتی وی می‌باشد. منابع تاریخی درباره کمتر پادشاهی چنین شرایطی دارند؛ آن هم منابعی که توسط اقوام و ملل گوناگون نگارش یافته اند. این در حالی است که کمابیش آثار باستانی که از دوره باستان به جا مانده اند، چهره‌ای مثبت از کوروش بزرگ ترسیم می‌کنند.
هفتم آبان را می‌توان نقطه عطفی در تاریخ بشر دانست به طوری که مفهوم انسانیت و توجه به حقوق انسان در سطح جهانی پس از هفتم آبان سال ۵۳۹ پیش از میلاد بسیار بیش از پیش مورد توجه بشر قرار گرفت (۱).
شاید مهم ترین موضوع این جشن گرامیداشت آب است که در میان ایرانیان باستان از ارزش زیادی برخوردار بوده و آنرا مقدس می‌شمردند.
مورخان یونانی نوشته اند که ایرانیان در آب جاری خود را شستشو نمی کردند و به عبارتی آب را آلوده نمی کردند. همین موارد از متون کهن ایرانی هم برداشت می شود.
ابوریحان بیرونی در آثارالباقیه می نویسد: «آبانماه روز دهم آن روز آبانماه است و آن عیدى است که براى توافق دو نام آبانگان گویند و در این روز زو پسر تهماسب بشاهى رسید و مردمانرا بحفر انهار و تعمیر آن امر کرد و در این روز به کشورهاى هفت‌گانه خبر رسید که فریدون بیوراسب را اسیر کرده و بسلطنت رسیده و مردم را امر کرده که دوباره خانه‌ها و اهل خود را مالک شوند و خود را کدخدا بنامند یعنى صاحب خانه و خود او نیز بخانه و خانواده خود فرمانروا شد» (بیرونی، ابوریحان محمد بن احمد. آثارالباقیه عن القرون الخالیه. ترجمه اکبر داناسرشت. تهران: امیر کبیر. ١٣٨۶: ص ۳۴۰).
محمدتقی بهار، ملقب به ملک‌الشعرا. شهرت وی به شعر‌هایش است. وی از نویسندگان، روزنامه‌نگاران، مورخان و سیاست‌مداران برجسته معاصر است.
نیما یوشیج، از شاعران بزرگ ایران که با عنوان پدر شعر نوی پارسی شناخته می‌شود. نام اصلی وی علی اسفندیاری بوده است و اشعاری به زبان مازندرانی هم در کارنامه خود دارد.
پانویس:
۱- دانش بیشتر: هفتم آبان
