سپندارمذگان
ایزد سپندارمذ در اندیشههای باستانی، نگهبان زمین و بانوان پارسا و همسر دوست بوده است و شگفت آنکه میوهای مانند سیب که ساختاری گرد دارد نمادی از سپندارمذ (نگهبان زمین) شده است. جدا از جستار زمین و سپندارمذ، شاید آنچه برای ما چشمگیر باشد، همانندی سیب به نماد دلدادگی است. سیب در فرهنگ ایرانی با سپندارمذ پیوند دارد و روز دلدادگان ایرانی برداشتی شایسته از جشن باستانی سپندارمذگان میباشد.
شادباش جشن سپندارمذگان (روز عشق ایرانی): پنجم اسفند، جشن سپندارمذگان و روز عشقهای پاک است. سپندارمذگان از جشنهای باستانی ایرانی است که در گرامیداشت عشق پاک میان زن و شوهر برگزار میشود.
جشن سپندارمذگان پیوسته با اسپند ماه (اسفند) است. این روز در ۵ اسپند ماه (سپندارمذ روز از سپندارمذ ماه) گاهشماری ایرانی جای دارد. روز گرامیداشت جشن سپندارمذگان بر اساس گاهشماری کنونی، برابر با ۵ اسپند است ولی اگر بخواهیم بر اساس گاهشماری یزدگردی جشن بگیریم، برابر با ۲۹ بهمن گاهشماری کنونی میشود. پیشنهاد ما این است که از ۲۹ بهمن تا ۵ اسپند به بهانه سپندارمذگان شاد باشیم. همانند نوروز که چند روز شاد هستیم. میتوان هفته دلداگان ایرانی را از ۲۹ بهمن تا ۵ اسفند گرامی داشت.
سپندارمذگان با مناسبتهای مشابه تفاوتهایی دارد به طوری که این جشن ایرانی به صورت ویژه با روابط زن و شوهر ارتباط دارد. همانطور که اشاره شد سپندارمذ نگهبان زنان همسر دوست و پارسا است. در سپندارمذگان نگاه ویژه یه زنان متاهل وجود دارد و در این روز شوهر باید توجه ویژه به همسرش داشته باشد. بنابراین سپندارمذگان را باید جشن زن و شوهری نامید.
ایرانستیزان ادعا میکنند که جشن سپندارمذگان ریشه در ازدواج اهورامزدا با دخترش دارد!! این در حالی است که در هیچ منبع باستانی گفته نشده که این جشن ریشه در عشق یا ازدواج یک ایزد دارد بلکه سپندارمذ نگهبان زمین و زنان پارسا و همسر دوست است بنابراین در این چشن، عشق زن و شوهر گرامی داشته میشود.
جشن سپندارمذگان برای بانوان هم نکات ویژهای دارد و به بانوان، همسردوستی و پارسایی را یادآوری میکند. بنابراین ما در این جشن شاهد یک درک متقابل هستیم؛ یعنی هم مردان باید زنان را درک کنند و هم زنان باید مردان را درک کنند که بسیار ارزنده و شایسته است.
مروزه برداشتهای نوینی از این آیینهای کهن میشود تا این آیینها را زنده و بهروز کنند. ستاره صبح گفتوگویی با مجید خالقیان، کارشناس ارشد تاریخ و فرهنگ ایرانباستان، درباره این برداشتهای نوین انجام داده است که در ادامه میخوانید.
با توجه به ارزشها و نگرشهای کنونی، سپندارمذگان، به عنوان روز عشق ایرانی شایسته تر است. درست است که مهرگان پیوند تنگاتنگی با مهر و عشق داشته است اما در مهرگان ما شاهد یک مهر کلی هستیم و اساسا جشن مهرگان همانند نوروز یک جشن عمومی است.