چندی است که موضوع نادرست پیوند سیزدهبهدر و پوریم تبلیغ میشود و حتی برخی تصور میکنند هر سال یهودیان در روز سیزدهم فروردین، جشن پوریم را برگزار میکنند.
پیش از این به عدم پیوند سیزدهبهدر با پوریم و داستان استر اشاره کردیم و آنها را به صورت مفصل بررسی کردیم.
نگاه کنید به:
اما در این نوشتار پژوهش یهودیان ایران را درباره عدم انطباق پوریم با سیزدهبهدر میآوریم و با توجه به تسلط این هم میهنان به تقویم عبری این نوشتار از نوشتارهای قابل توجه است.
| نویسندهها: دکتر حمامی لاله زار – مهندس امین شموئلیان | برگرفته از: انجمن کلیمیان تهران* |
تقویم شناسی عبری
اصولا تقویم عبری به صورت قمری میباشد و منطبق با حلول (مولاد) ماه در آسمان است. از طرف دیگر عبرانیان موظف گشتهاند تا مناسبتهای مذهبی خود را در فصلهای مشخص و معینی برگزار کنند. به عنوان مثال عید پسح یا (آزادی) حتما باید در فصل بهار برگزار گردد. از این رو تقویم عبری هر دو یا سه سال بر اساس (الگویی مشخص) دارای یک ماه اضافه میباشد و سال را ١۳ ماهه برگزار میکنند تا سال قمری عبری به مرور از سال شمسی عقب نیفتد و هموار بر حدود فصول آن منطبق گردد.
در تقویم عبری به سالهای ١۳ ماهه، سال کبیسه گفته میشود که الگوی آن از یک پریود (دوره) منظم ١۹ ساله پیروی میکند یعنی سالهای سوم، ششم، هشتم، یازدهم، چهاردهم، هفدهم و نوزدهم کبیسه هستند. و بطور کلی تقویم عبری در محدوده حدود ۳۰ روزه نسبت به تقویم ایرانی در نواسانی ثابت میباشد.
براساس تقویم یهود واقعهی پوریم در ١۳ اَدار سال ۳۴۰۵ عبری معادل با ۲۵ فوریه ۳۵۵ قبل از میلاد و ۶ اسفند سال ۹۷۷ قبل از هجری شمسی، (حدود ۲۳۶۹ سال پیش) اتقاق افتاده که با تاریخ ١۳ فروردین حدود ۳۷ روز اختلاف وجود دارد. البته با توجه به سالهای کبیسه عبری احتمال اینکه در بعضی سالهای دیگر، این دو کمی به هم نزدیکتر شوند هست اما در طول تاریخ، هیچگاه برهم منطبق نمیشوند. اصولا پوریم یک عید زمستانی است تا بهاری.
عدم انطباق پوریم با سیزده فروردین
بطور خلاصه میتوان گفت که در الگوهای باستانی تقویم ایرانی و یهودی نیز نه تنها این دو واقعه هرگز بر هم منطبق نمیشوند بلکه اصولا فاصلهی بیشتری را هم از یکدیگر دارند.
منطبق بر استدلالهای محاسباتی فوق برای روشن شدن بیشتر مطلب، جدولی نمونه از تاریخ وقوع پوریم در صد سال اخیر در جدول زیر تهیه شده است که ادعای انطباق این دو واقعه (پوریم و سیزدهبهدر) را به کلی رد میکند.
توضیح: همانطور که مشخص است اگر چه تقویم عبرانیان، قمری میباشد. اما مناسبتهای مذهبی در این تقویم تقریبا در یک فصل سال برای همیشه ثابت (FIX) شدهاند.
همچنین نگاه کنید به:
برگرفته از:
– لاله زار، حمامی؛ شموئلیان، امین (تابستان ١۳۹۲). «عدم انطباق پوریم با سیزده فروردین». انجمن کلیمیان تهران.
شرایط استفاده از نوشتار: