بزرگداشت ایرانیان در سراسر جهان

شوربختانه این روزها در ایران رویکرد خوبی نسبت به پاسداشت افتخار آفرینان این سرزمین کهن دیده نمی‌شود. حتی گاهی می‌بینیم که عده ای به دنبال از میان برداشتن ارزش های میهنی و حماسی ما هستند. نمونه بارز آن در چند سال اخیر درباره مجسمه‌های ساری، یاسوج، سلماس و… بود.

اما ایرانیان از گذشته تا به امروز و همچنین دیگر ملل کارهای ارزشمندی برای پاسداشت ارزش های ایرانی انجام داده اند. در برخی از مکان‌ها بزرگداشت ایرانیان آنقدر شگفت انگیز است که از همه بیشتر خود ما ایرانیان شگفت زده می‌شویم. برخی از آنها به کوشش ایرانیان در گذشته نه چندان دور پدید آمده‌اند.

از آنجایی که بر شمردن همه این موارد در این مجال نمی‌گنجد در این نوشتار به معرفی چند مورد جالب می‌پردازیم.

| گردآوردنده: پوریا پارسا، اشکان دهقان | واپسین به روزرسانی: ۱ اردیبهشت ۱۳۹۹ |

نقش برجسته کوروش بزرگ در سیدنی استرالیا

در پارک المپیک سیدنی استرالیا که یکی از زیبا ترین پارک های این کشور است نقش برجسته‌ای از کوروش بزرگ نگهداری می‌شود که حال و هوای خاصی به آن مکان داده است.

این مجسمه که یک دوباره سازی از نقش برجسته‌ای به همین شکل در پاسارگاد است، توسط Lewis Batros و با همکاری «فرشته صادق» ساخته شده است.  جالب تر از همه، توضیحاتی است که در زیر این نقش برجسته نگاشته شده است که تصویر آن را در زیر می بینید:

همان طور که  مشاهده می کنید، در این توضیحات کوروش به عنوان  بنیان گذار اولین و بزرگ ترین جامعه چند فرهنگی (جامعه‌ای که از اقوام مختلف با زبان‌ها و آیین‌های گوناگون تشکیل شده است) در طول تاریخ بشر معرفی شده است و شیوه اداره حکومت وی بر اساس احترام و بزرگداشت شأن انسانی بیان شده است. همچنین با اشاره به استوانه کوروش بزرگ آن را اولین اعلامیه حقوق بشر معرفی کرده است.

یادبود منشور کوروش در پارک بالبوآ سن دیگو کالیفرنیا

تندیس فردوسی در رم ایتالیا

در کشوری مانند ایتالیا که شاعران بزرگی همچون «دانته» را در تاریخ خود می‌بیند و آن هم در شهری مانند رم شاید تصور وجود چنین مجسمه‌ای سخت باشد. مجسمه‌ای بسیار زیبا، واقع در میدان فردوسی رم که ۱۸۵ سانتیمتر ارتفاع دارد و از مرمر سفید ساخته شده است.

شادروان «علی اصغر حکمت شیرازی» در خاطراتش این چنین می نویسد: «بعد از ساعتى به منزل مراجعت کردیم. در سر راه در یکى از میدانهاى کوچک ویلابورگز، محلّ زیبایى که به نام «فردوسى» موسوم است به «پیاتزا فردوسى» قدرى گردش کرده، تصمیم گرفتم که ان‏شاءاللّه اعتبارى براى سفارت ایران بفرستم تا مجسمه فردوسى را در آنجا نصب نمایند.»

سر انجام ابوالحسن صدیقى هنرمند ایرانی این شاهکار را خلق می کند. گوستینوس آمبروزی مجسمه‌ساز ایتالیایی با دیدن این مجسمه چنان تحت تاثیر قرار گرفت که در دفتر یادبود نوشت: دنیا بداند، من خالق مجسمه فردوسی را میکل آنژ ثانی شرق شناختم.

دهانه برخوردی فردوسی بر روی سیاره تیر (عطارد)

بر روی بسیاری از یافته‌های اخترشناسی نام‌های مفاخر و بزرگان جهان را قرار داده‌اند از جمله می‌توان به یک دهانه برخوردی بر روی سیاره تیر (عطارد) اشاره کرد که نام حماسه سرای بزرگ جهان یعنی فردوسی را بر روی آن نهاده‌اند. این نام در سال ۲۰١۰ توسط اتحادیه بین‌المللی اخترشناسی انتخاب شد (۱).

تندیس خیام در مادرید اسپانیا

چند سالی است محوطه دانشکده زبان و ادبیات دانشگاه کمپلوتنسه مادرید میزبان تندیس حکیم خیام نیشابوری شد. خیام با سـه لقب مهم  «منجم، ریاضی دان و شاعر» معرفی شده است.

محمدباقر خرمشاد رئیس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی در سخنانش هنگام رونمایی این تندیس گفت: «به عنوان یک ایرانی جز تشکر چیزی نمی‌توانم بگویم.»

همان طور که می‌دانید خیام یکی از شخصیت‌های محبوب نزد علم دوستان جهان است و در همه جای دنیا از او به نیـکی یاد می‌شود.

دهانه برخوردی خیام در ماه

عمر خیام نام یکی از دهانه‌های برخوردی بر روی کره ماه است. این دهانه کمی در پس لبه شمال غربی ماه و در سمت پنهان ماه واقع شده‌است. دهانه عمر خیام در بخشی از سطح ماه قرار گرفته که گاه به خاطر حرکت نوسانی (لیبراسیون) این کره از کره زمین قابل مشاهده می‌شود و اگر نور کافی وجود داشته باشد در کنار لبه ماه قابل رؤیت است.

این دهانه به افتخار عمر خیام، ستاره‌شناس، ریاضیدان و شاعر ایرانی سده ۱۱ میلادی نام‌گذاری شده‌است (۲).

میدان ایران در شهر بوینوس آیرس آرژانتین

میدان ایران در شهر بوینوس آیرس نماد دوستی دیرینه و روابط تاریخی بین ایران و آرژانتین است.

یکی از شهروندان بوینوس آیرس با بیان اینکه میدان «ایران» از زیباترین میادین و از جذابیت های گردشگری این شهر است، گفت: ستون و نقش سرستون های میدان ایران خیلی بلند است و از نقاط مختلف شهر به راحتی دیده می شود و برای همین به وعده گاه مردم تبدیل شده است.

ارتفاع ستون تخت جمشید در میدان ایران شهر بوینوس آیرس هجده متر است که در ایران و با ابعاد واقعی ستون تخت جمشید ساخته و به آرژانتین هدیه شده و حتی نقوش آن هم برابر اصل است.

یک شهروند آرژانتینی دراین باره گفت: نقش های این ستون خیلی حیرت انگیزاست، طراحی نقش ها و تقارن آنها خصوصا در بخش سرستون و دایره بودن کامل ستون نشان می دهد که ایرانیان باستان به علم ریاضی و معماری مسلط بوده اند.

روابط ایران و منطقه آمریکای لاتین بیش از یکصد و سی سال قدمت دارد (۳).

خیابان تهران در سئول

جالب آنکه همانطور که در تهران خیابانی به نام سئول وجود دارد، در شهر سئول کره جنوبی هم خیابان مهمی به نام تهران وجود دارد.

خیابان تهران، یک خیابان در بخش گنگ ‌نام شهر سئول کره جنوبی است. شرکت‌های سامسونگ و هینیکس دفاتری در این خیابان دارند. گرانترین و بلندترین سازهٔ این خیابان دولت کلان‌شهری سئول (Seoul Metropolitan Government) نام دارد که قیمت آن 200٬000٬000٬000 ون (200٬000٬000 دلار) برآورد می‌شود.

قصه خواهر خواندگی تهران و سئول به قبل از انقلاب بر می گردد. پیش از انقلاب به دنبال مسافرت شهردار وقت تهران به سئول در سال 1354 در جهت همکاری میان دو کشور سنگ بنای دو خیابان بزرگ در پایتخت دو کشور گذاشته شد. خیابانی در تهران به نام خیابان سئول و خیابانی در سئول به نام خیابان تهران نام‌گذاری شد.

لوح یاد بود خیابان تهران نیز در سئول در سال 1976 پرده برداری شد (۴). در این لوح نوشته است:

جاویدان باد دوستی بی شائبه مردم دوشهر تهران و سئول که بپاس آن در شهر سئول خیابانی بنام تهران و در شهر تهران خیابانی بنام سئول نامگذاری گردید.

خیابان اصفهان در مالزی

خیابان اصفهان در نزدیکی مرکز شهر کوالالامپور و در فاصله بسیار اندک از میدان تاریخی و معروف مردکا (Merdeka) و المان‌های معروف تاریخی این شهر مانند مسجد جامع قرار دارد.
این خیابان کوچک در محل تلاقی دو خط حمل و نقل شهری LRT (ایستگاه بانداریا) و KTM (ایستگاه بانک نگارا) قرار داشته و همچنین در مجاورت مرکز خرید مدرن SOGO واقع شده است.

اصفهان خواهر‌خوانده 13 شهر گوناگون در جهان است که از این میان می‌توان از بارسلون، اسپانیا، فلورانس ایتالیا، سن‌پترزبورگ روسیه، یادش رومانی، کوالالامپور مالزی، فرایبورگ آلمان، ایروان ارمنستان، هاوانا کوبا، کویت، شیان چین، کیوتری ژاپن، لاهور پاکستان،‌داکار سنگال، بعلبک لبنان، بیروت لبنان و استانبول ترکیه اشاره کرد (۵).

تندیس مشاهیر ایرانی در  سازمان ملل

در محوطه مقر سازمان ملل در وین، یادبودی شامل تندیس مشاهیر و دانشمندان ایرانی ساخته شده است. این تندیس زیبا که هدیه دولت ایران به دفتر سازمان ملل متحد در وین هدیه داد (۶). این اثر به شکل چهار تاقی ساخته شده است و سبک معماری هخامنشی تا دوره های پس از اسلام ایرانی در آن دیده می شود. در این اثر هنری، چهار تن از دانشمند پرآوازه ایرانی هم وجود دارند که عبارتند از:

تندیس ابوریحان بیرونی

تندیس ابوعلی سینا

تندیس حکیم عمر خیام

تندیس زکریای رازی

تندیس مشاهیر ایرانی در تاجیکستان

تاجیکستان از کشورهای ایرانی فرهنگ است که به فرهنگ ایرانی بها می دهد. در این بین می توان به تندیس های مشاهیر ایران اشاره کرد. تصویر زیر تندیس مشاهیر فرهنگ و ادب ایرانی هستند که در شهر دوشنبه تاجیکستان وجود دارند. در این آثار هنری تندیس های حافظ، سعدی، فردوسی، رودکی، ابن‌سینا، خیام، جامی و… جای دارند.

تندیس زرتشت در نیویورک

زرتشت از فیلسوفان بزرگ و استاد اخلاق که به پیامبر ایرانی مشهور است. بسیاری پژوهشگران، تحولات اخلاقی بشر را ناشی از تعلیمات زرتشت می‌دانند که رفته رفته به نواحی گوناگون جهان راه پیدا کرد.

آثار هنری فراوانی در گرامیداشت این شخصیت برجسته وجود دارد و از آنجایی که آتش نماد آیین زرتشت بوده است، اکثر این آثار هنری به همراه نقش آتش انجام می‌گیرند. از جمله می‌توان به تندیس زرتشت در نیویورک امریکا اشاره کرد که آثار هنری قابل توجه در ستایش زرتشت است.

تندیس زرتشت در بنایی مربوط به دانشگاه شیکاگو

در بنایی مربوط به دانشگاه شیکاگو که به Rockefeller Chapel مشهور است، تندیس‌های بسیاری از پیامبران و فیلسوفان بزرگ جهان وجود دارند که تحولاتی از نظر مذهبی به وجود آوردند و در میان آنها زرتشت هم دیده می‌شود. باز هم در این تندیس زرتشت به همراه نماد آیینش یعنی آتش نقش شده است.

از دیگر شخصیت‌هایی که تندیس آنها در این بنا قرار دارد می‌توان به موسی (ع)، افلاطون، عیسی (ع)، آگوستین و… اشاره کرد (۷).

تندیس سه مغ در ناتال برزیل

سه مغ زرتشتی که بر اساس انجیل متی هنگام تولد عیسی (ع) به دیدار عیسی آمدند، در میان بسیاری مسیحیان جهان ستوده هستند. آثار هنری فراوانی در گرامیداشت آنها وجود دارد.

با توجه به ریشه نام‌های آنها به نظر می‌رسد که آنها ایرانی بودند هر چند برخی یکی از آنها را ایرانی و پارسی دانسته‌اند و دو تن دیگر را هندی، عرب و یا ارمنی خوانده‌اند.

یکی از برجسته‌ترین آثار هنری درباره این سه مغ تندیس آنها در ناتال برزیل است که از نظر اندازه قابل توجه می‌باشند.