نقاشی آرامگاه کوروش در حدود سال 1840 توسط فلاندن و کُست کشیده شده
مجموعه تاریخی پاسارگاد در 130کیلومتری شهر شیراز و با فاصله 82 کیلومتری از تخت جمشید از جمله یادگار های نخستین پادشاه هخامنشی است.
دو کاخ ستون دار «بارعام» و «کاخ اختصاصی» بارگاه پادشاهان هخامنشی بوده است، این کاخ ها با فاصله از یک دیگر و در مجاورت باغ های سلطنتی قرار داشته است ، بر خلاف تصور عمومی در مورد کاخ های پاسارگاد و تخت جمشید باید گفت معماری غالب این بنا ها سنگی نبوده است بلکه بخش هایی از آن ها مانند درگاه ها و ستون ها و پی را که نیاز به استحکام بالا داشته است را از سنگ میساخته اند و مابقی ساختمان از جمله دیوار ها از خشت و آجر و سقف نیز از پوشش چوبی تشکیل میشده است. (هرتسفلد.1381:ص227)
برج سنگی پاسارگاد ، مردم محلی در دوران اسلامی و پیش از کاوش های باستان شناسی به آن «زندان سلیمان» میگفتند ، نمونه مشابه و سالم این ساختمان در نقش رستم به کعبه زرتشت معروف است
به همراه این کاخ های سلطنتی «برج سنگی پاسارگاد» که امروزه نام زندان سلیمان را به خود گرفته است از جمله جالب توجه ترین سازه های ساخته شده در دشت مرغاب است که توجه باستان شناسان را به خود جلب نموده ، به گونه ای که تشابه شگفت این سازه نیمه ویران با برجی سالم در نقش رستم که به نام «کعبه زرتشت» آن را میشناسیم، باستان شناسان را به یافتن کاربرد این دو سازه تشویق کرده است.
بازسازی بنای تخت سلیمان ، کوروش در زمان خود در تلاش بود تا مجموعه ای از کاخ ها را بر روی صُفه سنگی بنا کند اما با مرگش کار ساختمان سازی نیمه کاره ماند.
بنایی به نام «تل تخت» با شالوده ای سنگی بر فراز تپه ای مشرف بر تمامی کاخ ها و دشت نیز در حال ساخت بوده است، هدف کوروش از ساخت این صُفه سنگی ساخت کاخ های تشریفاتی با مقیاس یک دوازدهم کاخ های تخت جمشید بوده است ، مرگ کوروش باعث توقف تکمیل این بنا شد. بعد ها داریوش بزرگ ساخت این سازه را ادامه داد و با تغییر کاربری، آن را به دژی مستحکم با دیوار های خشتی بر فراز شالوده سنگی تبدیل کرد. ( نجف زاده اتابکی،1392:صص 153-166)
نقاشی رابرت کر پورتر از مقبره کوروش بزرگ
شاید مهم ترین قسمت مجموعه جهانی پاسارگاد آرامگاه کوروش باشد، آرامگاهی که در دوران هخامنشی مورد توجه دیگر پادشاهان این سلسله قرار داشته و مراسم تاج گذاری شاهان هخامنشی در پاسارگاد انجام میشده است (شهبازی، 1379:ص31)، اسکندر نیز پس از غلبه بر پارس ها هنگامی که از سفر جنگی هند باز میگشت به دیدار آرامگاه کوروش رفته و آنگونه که پلوتارک مینویسد از جمله پند آموز کوروش که بر کتیبه ای قرار داشته متاثر میشود (پلوتارک، 1346:ص425)
پس از اسلام آرامگاه کوروش تغییر نام داده میشود تا جایی که مسلمانان آن را متعلق به «مادر حضرت سلیمان (ع)» میدانستند و آنگونه که ابن بلخی مینویسد مردم میپنداشتند نگریستن به درون آرامگاه باعث کور شدن فرد میشود! (ابن بلخی، 1385: صص154-155) تصورات اینچنینی در دوران اسلامی پیرامون آرامگاه بسیار بوده تا جایی که مردم با دخیل بستن و نذری دادن خواهان دریافت حاجاتشان از مادر سلیمان پیامبر بودند (صداقت کیش،آذر و دی 1380: ص95).
این روند ادامه داشت تا تحقیقات باستان شناسی باعث فاش شدن دوباره حقیقت آرامگاه کوروش میشود ، دانشمند آلمانی گروتفند (Grotefend) اولین کسی بود که این مکان را قاطعانه مربوط به کوروش دانست. (آستروناخ، 1379: ص 18)
بازسازی آبراهه های سنگی پاسارگاد و پردیس های شاهی
بر خلاف امروزه که تغییرات جغرافیایی باعث خشک شدن و خالی شدن دشت پاسارگاد از پوشش گیاهی شده است در دوران هخامنشی منطقه ای سر سبز بوده است، هخامنشیان باغ هایی را به وسیله کانال های آب آبیاری میکرده اند ، که حدود 1100 متر از این کانال های سنگی را امروزه از زیر خاک بیرون آورده اند. (شهبازی، 1379: ص69و73)
پاسارگاد فقط مشتمل بر کاخ های شاهی نیست بلکه در زمان اوج خود یک شهر بزرگ بوده است که متاسفانه به علت خشتی بودن اکثر ساختمان های مردم آن دوران دیگر نشانی از آن ها باقی نمانده است. خوشبختانه امروزه با روش های جدید از جمله روش مغناطیس‌سنجی توانسته اند با اسکن کردن لایه های زمین اثراتی از سازه های اطراف کاخ ها را پیدا کنند. (ایسنا، 4 آذر 1396)
بی شک این مجموعه میراثی است ماندگار و الهام بخش از بنیان گذار سلسله هخامنشیان به شمار میرود، سازمان یونسکو در سال 1383 این مجموعه را به عنوان میراث جهانی به ثبت رساند.
پاسخ به تحریف های ایران ستیزانه:
