نامگذاری فرزندان در دوران هخامنشیان

یکی از سایت‌هایی که سابقه تحریف منابع را دارد، اخیرا مطلبی درباره نام‌های فرزندان در دوران هخامنشیان منتشر کرده است که بار دیگر نشان دهنده نا توانی آنها در تخریب ایران باستان و هویت باستانی ایرانیان است.

برخی از تحریف‌ها و تفرقه افکنی‌های این سایت را بخوانید:

تحریف آثارالباقیه توسط سایت‌های دروغ پرداز

پاسخ به شایعه نفرین مردم مازندران و گیلان در اوستا

دروغ آشکار: موبدان زرتشتی و به کارگیری نام جعلی برای خلیج فارس

نام نیکو انتخاب کردن برای فرزندان از جمله مهم ترین وظایف هر پدر و مادری است که مورد تاکید پیامبر اسلام (ص) نیز قرار گرفته است. 

انتخاب نامی که به واقع نیک باشد و احساس غرور و افتخار را در انسان ایجاد کند برمی‌گردد به شرایط فکری و فرهنگی آن جامعه، ممکن است در فرهنگی به سبب شرایط فرهنگی و عقیدتی خادم یا غلام کسی بودن افتخار باشد و نوعی از حس غرور را ایجاد کند اما در فرهنگ های دیگر بدینگونه نباشد.

به هر روی انتخاب نام نیک بازمی‌گردد به فرهنگ و فرهنگ جوامع گوناگون را حتی در بستر زمانی یکسان به سختی می‌توان مقایسه نمود چه آنکه تفاوت‌های زمانی نیز میان دو فرهنگ موجود باشد.

اما متاسفانه گروهی بدون توجه به شرایط زمانی و فرهنگی با قصد خوار کردن هویت ایرانی، با سانسور منابع تاریخی نوشته‌اند:

سگ، گراز، گاومیش، گرگ، روباه، کرکس، جغد، موش، شتر کوچک، گورخر، کرم خاکی، پشمالو، کچل و…! این‌ها در فرهنگ هخامنشی فحش نبود. بلکه نام‌هایی بود که پارسیان در آن دوره روی فرزندان خود می‌گذاشتند. (والتر هینتس، داریوش و ایرانیان، تهران: نشر ماهی، 1392، ص 391).

تهیه کننده این نوشتار با سانسور گفته‌های والتر هینتس تنها به بخش های دلخواهش برای تحقیر ایرانیان دوران باستان استناد کرده است، برش و حذف بخش‌های مهم نوشتار دکتر هینتس، به حدی زیاد بوده است که معنای کلام وی را به کلی تغییر داده است.

پیرامون این نقل قول سخن به درازا نمی­‌بریم، تنها با ارائه متن کامل و بدون تحریف کتاب دکتر والتر هینتس نشان خواهیم داد سانسورچیان چه بلایی  بر سر گفتار ایشان آورده اند:

متن کامل کتاب داریوش و ایرانیان، والتر هینتس صفحه 391:

پارسیان باستان با رغبت تمام به فرزندانشان نام هایی می­‌دادند، که با اَرتَه ویا بگه ترکیب شده بود. نام هایی چون ارتَخشَسَه ، ارتَوَردیه ، ارتَفرنه ، ارتَبازه ، ارتستونا ، بگبوخشه ، بگابینگنه ، بگداته. بسیاری از نام ها معنای مرد و یل و پهلوان داشتند، با مشتقات و صورت های مصغر فراوان؛ مثلا از رشَه «مرد پهلوان» این اسم ها مشتق شده اند : رشکه و رشَینَه «پهلوانی» و صورت های مصغر رِشَرَه ، رِشَوکَه و رشیتَه «پهلوانک». اسم های مرکبی مثل رشامه «صاحب قوت مردانه» نیز محبوب بودند. اساسا هر صفت خوبی را که به ذهن بیاید به عنوان اسم برمی­گزیدند و اغلب این صفات به صورت جفتی بود؛ مثلا «جوان ثروتمند» و «چابک دلاور».

نام های مرکب بی شماری با واژه مادی اسپه همراه بود؛ حتی در نزد پارس‌ها. نه تنها با نام‌هایی مانند اسب شکوه، فربه اسب، بلکه با ترکیب های غریبی مانند اسب دل، اسب استخوان، اسب شانه، اسب دست و اسب تن هم مواجهیم. بسیاری از نام‌ها ، نام جانورانند؛ مثلا اسب وحشی، گاومیش، گرگ، روباه، سگ، گراز، عقاب، کرکس، جغد و موش و به صورت مصغر مانندِ اسب کوچک، شتر کوچک، گورخر کوچک، گراز کوچک، گوسفند کوچک، جغد کوچک، مرغ کوچک و کرم کوچک. سر انجام القابی هم وجود دارند مثل پشمالو، تاس، گوژ و یا سپید و سیاه و سرخ.

نام های دختران پارسی بدین گونه بود: زیبا ، نازنین ، گل گونه ، رامش ، فاخر ، خوشبو ، پرآذین ، خوش­آغوش ، پُرشادی ، یا کبوترک، گنجشک و جوجه. (هینتس،1388:ص391)

باید از سانسورچیان پرسید از حذف نام‌های نیکی چون «پهلوان مرد» یا « نازنین» و «گل گونه» و بسیاری دیگر از نام‌هایی که شرح آن آورده شد که ایرانیان دوران باستان بر فرزندان خود می­‌گذاشتند  و بزرگ کردن نام‌های نامانوس با ذهنیت امروز چه نتیجه‌ای می‌خواهند بگیرند؟ و این نتیجه گیری که با تحریف همراه است آیا در رسیدن به حقیقت به ما کمک می‌کند؟ 

به هر حال همانطور که در متن بدون سانسور کتاب دکتر هینتس مشاهده کردید نام‌های زیبای زیادی برای فرزندان خود انتخاب می­‌کردند، در کنار آن نام‌های نامانوسی با ذهنیت امروز نیز دیده می‌شود.

به نظر می‌رسد در دوران باستان حیوانات گوناگون از جهت ویژگی های مثبت خود مورد تحسین مردم قرار میگرفته اند، این موضوع نشان دهنده نوعی احترام ایرانیان باستان به حیوانات می‌باشد، هرچند که ممکن است این نام ها با ذهنیت مردم قرن 21 نامنوس باشد و امروزه طرد شده اند.

البته باید خاطرنشان کرد که قرار دادن نام حیوانات بر روی انسان ها نه فقط در ایران بلکه ، در اروپا و حتی فرهنگ اسلامی نیز رایج بوده؛ به شخصیت‌های بزرگ اسلام مانند امام علی (ع)، «شیر خدا» می‌گفتند. نام حیوانات تا به امروز به عنوان لقبی مثبت برای انسان‌ها، تیم‌های ورزشی، محصولات با کیفیت و… به کار می‌رود.

هرچند که در 2500 سال پیش اسامی نامانوسی هم بر روی کودکان قرار میگرفته اما امروز به تدریج این اسامی حذف و اسامی چون «پهلوان» ، «دلاور» ، «نازنین»، «پرآذین» ، «پرُشادی» و… ماندگار شده اند. از این رو بایستی به فرهنگ و هویت ایرانی خود که اینچنین پویا به دنبال تکامل هرچه بیشتر است افتخار کنیم و باید در نظر داشت نقاط قوت و ضعف فرهنگی چه در ایرانیان و چه در بقیه جوامع از گذشته تا کنون وجود داشته است. هنر یک ملت آن است که فرهنگ خود را روز به روز تکامل بخشد و نقاط ضعف را کوچکتر کند. نه آنکه همانند جسمی صلب نفوذ ناپذیر باشد.