سغد
سالهاست تلاش میشود تا یورش اعراب به ایران را طوری جلوه دهند که گویی کل کشور ایران بدون جنگ و خونریزی فتح شده و رفتار فاتحان با مردم ایران بسیار ملایم بوده است!! ولی باید توجه داشت که منابع موثق تاریخی بارها از کشتار مردم بیگناه توسط سپاهیان خلفا در فتوحات نوشتهاند. تجاوز و بردهداری از کارهای رایج در فتوحات سپاهیان خلفا بوده است که خیلی ساده توسط مدافعان یورش خلفا نادیده گرفته میشود. منابعی مانند تاریخ طبری، آثارالباقیه، اخبار الطوال، الکامل، تاریخ بخارا، فتوح البلدان بلاذرى و... روایات فراوانی از کشتار گسترده ایرانیان توسط سپاهیان خلفا نوشتهاند… بر اساس این منابع در شهرها و مناطقی چون استخر، طمیسه، ری، شاپور، گرگان، سرخس، نهاوند، جلولا، سغد، بخارا، خوارزم، کابل و… کشتار و ستمهای فراوانی رخ داده است…
شاید تصور وجود داستانها و نقاشیهای مرتبط با رستم دستان، پهلوان بزرگ ایرانی در چند سده پیش از سروده شدن شاهنامه، کمی دشوار باشد، اما سُغدیان، چنین یادگارهایی به جای گذاشتهاند. سُغد باستان یکی از مناطق ایرانی نشین آسیای مرکزی بوده و همواره فرهنگ ایرانی در آن منطقه از جایگاه قابل توجه برخوردار بوده است
از تاثیرات جالب هنر ایرانی بر روی هنر چین و ژاپن که با کوشش سغدیان به آن سرزمینها راه یافت، نقشمایهها بوده است. دایره مروارید نشان یک نقش بسیار مشهور در جهان ایرانی بود که در بسیاری از آثار هنری ایرانی دیده میشود و به هنر دیگر تمدنها راه یافت. اشراف چینی در دوران سلسله تانگ لباسهای خود را با این سبک هنری تزئین میکردند…
در این نوشتار قصد داریم به بررسی بسیار کوتاه تأثیرات سغدیان بر ترکها در دوران باستان بپردازیم.
مقاومت اسپیتامنس بسیار مشهور است و از او با نام «مدافع بزرگ سغدی» یاد کرده اند. اسکندر مجبور شد که شخصاً برای تصرف سمرقند اقدام کند اما حیله جنگی محاصره سکایی، که اسپیتامنس از آن بهره میبرد دست بالا را داشت. اسکندر مجبور به بازگشت به بلخ شد و اسپیتامنس پیروزی خود را در بخارا جشن گرفت.
شاید کمتر درباره دیوارنگاریهای باستانی سغد و نگاره زنان در این دیوارنگاریها شنیده باشیم. سُغد باستان یکی از مناطق ایرانی نشین فرارود بوده و همواره فرهنگ ایرانی در آن منطقه از جایگاه قابل توجه برخوردار بوده است؛ از بخشهای مهم این منطقه میتوان به سمرقند و بخارا اشاره کرد که بعد از اسلام پایگاه مهمی برای فرهنگ ایرانی شد.