پایگاه فرهنگی خردگان و کانون فرهنگی-دانشجویی ایران‌شناسی دانشگاه تهران در روزهای نزدیک به بزرگداشت فردوسی، دهه فرهنگی خردمند توس را برگزار کردند که با چند گردهمایی در باشگاه دانشجویان دانشگاه تهران همراه بود. سومین و برجسته‌ترین گردهمایی این دهه با نام «زبان پارسایان» در روز سه شنبه ۲۲ اردیبهشت ۱۳۹۴ برگزار شد و به جایگاه زبان پارسی در فرهنگ ایرانی و نقش فردوسی در پاسداری از آن اختصاص داشت.
استادانی همچون دکتر ناصر تکمیل همایون و علیرضا شجاع‌پور در این گردهمایی حضور یافتند. ابوطالب مظفری و شوکتعلی محمدی شاری از شاعران هزاره کشور افغانستان هم به شعرخوانی پرداختند. همچنین مرشد محمد نیری، مدرس بین المللی مرشدی و نقالی، در این بزرگداشت فردوسی هنرنمایی کرد.
به نام خداوند جان و خرد
آغاز برنامه با ضرب زورخانه همراه بود و مرشد نیری ابیاتی درباره خداوند، خرد، میهن و همچنین بخش‌هایی از شاهنامه را با ضرب زورخانه خواند.
دکتر تکمیل همایون: اثر فردوسی، خردنامه است
دکتر ناصر تکمیل همایون در این گردهمایی با اشاره به اینکه فردوسی شاه‌پرست نبوده است گفت:
اثر فردوسی، خردنامه است، تاریخ‌نامه است و سرگذشت مردم ایران است.
این استاد تاریخ از تجربیات و خاطرات خود در کشورهای گوناگون گفت و با اشاره به همگرایی پارسی‌زبانان و ایرانی‌فرهنگان سراسر جهان افزود:
هنگامی که به سمرقند رفتم، در یک سالن بزرگ که دانش آموزان زیادی را به آنجا آورده بودند به حضار گفتم که ما با شما یکی هستیم و سپس عرض کردم آیا می‌خواهید این موضوع را به شما نشان دهم؟ آنها گفتند «آری». من هم گفتم یک شعر میخوانم و اگر شما بلد بودید ادامه‌اش را بخوانیم. همان هنگامی که خواندم: «بوی جوی مولیان…»، نزدیک به دو تا سه هزار دانش آموز یک صدا ادامه شعر را خواندند. بنده هم گفتم این دلیل همان است که ما با شما یکی هستیم.
تکمیل همایون در ادامه سخنانش زبان فارسی را جوهره مهمی برای همبستگی دانست اما با توجه به اینکه در حوزه فرهنگ و تمدن ایرانی زبان‌های گوناگونی جای دارند، فرهنگ ایرانی را مهم‌تر ارزیابی کرد.
وی به تأثیر فرهنگ ایرانی در نقاط گوناگون جهان اشاره کرد و گفت: همواره تشعشعاتی از فرهنگی ایرانی به آن سوی ایران‌زمین می‌رفته است. از جمله در مناطقی از چین و اروپا. وی از شاعران پارسی گوی بوسنی یاد کرد و ریشه‌های مهر پرستی را در آن مناطق مهم دانست.
تکمیل همایون در بخشی از سخنان خود به تلاش‌های فرهیختگان پیش از فردوسی هم اشاره کرد و گفت: ما باید حق فردوسی را ادا کنیم اما بکوشیم حقوق کسانی که قبل از فردوسی بودند پایمال نشود؛ ما نمی‌توانیم نقش رودکی و… را نادیده بگیریم. اما فردوسی یک رسالت دیگری داشت و در شرایط خاصی با مشکلات مختلف کار ارزشمند خود را انجام داد.
برپا کنندگان زورخانه در دانمارک و لندن
پس از سخنرانی دکتر تکمیل همایون، مجری برنامه با اشاره به سخنان دکتر تکمیل همایون که درباره تشعشعات فرهنگ ایرانی در سراسر جهان سخن گفتند، از پهلوانانی یاد کرد که در کشورهای دانمارک و انگلستان زورخانه دایر کردند و در این برنامه حضور دارند. این موضوع مورد استقبال حضار قرار گرفت و به تشویق آنان پرداختند.
نقالی، پرده خوانی، نوازندگی، ضرب زورخانه
در ادامه این برنامه، بار دیگر مرشد نیری به هنرنمایی پرداخت. وی این بار به نقل داستان‌های شاهنامه پرداخت. او گاه ضرب زورخانه می‌زد و گاهی هم نوازندگی می‌کرد. در این بین، نقلِ داستان از روی پرده مورد توجه قرار گرفت. در این بخش داستان‌های «زال و سیمرغ» و «زال و رودابه» نقل شد.
بزرگداشت فردوسی و عشق به شاهنامه از کودکی
ابوطالب مظفری شاعر هزاره اهل ارزگان، پس از اشاره به خوشحالی فراوان از حضور در این برنامه بزرگداشت فردوسی، بیان کرد که عشق به شاهنامه از کودکی با او همراه بوده است. در ادامه یک مثنوی از سروده‌های خود را خواند که یکی از ابیات آن اینچنین بود:
آینه بستیم، شاهِ سبزپری را
یعنی همین ترفه-پارسیِ دری را
شجاع‌پور: انوشه است ایران
علیرضا شجاع پور (۱) از شاعران برجسته ایران‌دوست در این گردهمایی به شعرخوانی پرداخت. وی با تقدیر از سخنرانی دکتر ناصر تکمیل همایون و شعر ابوطالب مظفری، بیان کرد: این موارد آدم را به وجد می‌آورد.
وی با مطرح کردن سه مورد از اشعار خود، از حضار خواست تا گزینش کنند و شعری که در آن شاعر، خواب فردوسی را دیده بود مورد توجه حضار قرار گرفت.
شجاع پور درباره این شعر گفت:
فردوسی را خواب دیدم و به او گفتم به تو نا سزا گفتند (در امریکا)، فردوسی هم از من پرسید، به چه زبانی به من ناسزا گفتند؟ من هم گفتم فارسی و او گفت اصلا مهم نیست، بگو فارسی صحبت کنند، به من هر چه می‌خواهند بگویند!
این شعر اشاره به ناسزا گویی احمد شاملو به فردوسی دارد و نزدیک به ۲۵ سال پیش سروده شده است.
در ادامه، شعر خوانی شجاع پور با استقبال روبرو شد و حضار به تشویق جانانه ایشان پرداختند. از بیت‌های این شعر بلند می‌توان به این بیت زیبا اشاره کرد: انوشه است ایران و پاینده است / زبان دری تا ابد زنده است (شعر کامل را بخوانید: شعر استاد شجاع پور در واکنش به ناسزاگویی شاملو به فردوسی بزرگ).
