مانی

عقاید مانی تلفیقی از زرتشتی، یهودی، مسیحی و ایرانی، بودایی و آیین های باستانی بین النهرین بود که آیینش در ظاهر با باورهای عرفانی تعمیدی شکل گرفت. با این حال تأثیراتی آیین های ایرانی در دین او بسیار عمیق بود.

مانی را می‌توان یکی از اشخاص تأثیر گذار جهان باستان نامید. شاید خردمندی و دانایی مانی باعث می‌شد که گفتار او برای دانایان مفید باشد و به واسطه نگارگری و هنرمندی‌اش برای عوام جذاب بود. او خیلی خوب نگارگری را می‌دانست و پس از اسلام با عنوان نقاشی زبردست شناخته می‌شد. همچنین مانی در پزشکی هم دستی بر آتش داشت.